نام کلیسا وانک

کلیسایی که ما اکنون به نام کلیسا وانک در اصفهان می‌شناسیم، روزگاری آمنا پرکیچ یا سن سور نام داشته. چه بسا ارمنی‌ها هنوز هم آن را به همین نام بخوانند. ضمن اینکه وانک در زبان ارمنی به معنای کلیسای جامع است.

نقاشی‌های کلیسا وانک

آنچه در کلیسای وانک اول از همه نظر شما را جلب می‌کند ساعت سیصد کیلویی ورودی محوطه نیست. بلکه نقاشی‌های زیبای درون کلیساست. همه‌ی زوایای داخلی کلیسا با رنگ روغن و با استفاده از رنگ‌های بسیار شاد و گرم روی سطح گچ‌کاری شده به سبک نقاشان ایتالیایی نقاشی شده است. عموم تصاویر راجع به تولد حضرت عیسی و عروج او است و همچنین بخش‌هایی هم به روز رستاخیز و بهشت و دوزخ و آدم و حوا اختصاص دارد. هوانس مرکوز و کشیش استپانوس و استاد میناس از نقاشان کلیسا هستند. برخی معتقدند رنگ‌های موجود در نقاشی‌ها رنگ‌های طبیعی بوده است. مثلاً گفته می‌شود رنگ طلایی، طلاکاری و رنگ قرمز ساخته شده از گیاهان قرمزرنگ بوده است. به هرحال طلاکاری و تذهیب این کلیسا بسیار منحصربه‌فرد است.

معماری کلیسا وانک

شاید برایتان عجیب باشد اگر بدانید ملات اصلی این بنا، خشت خام است. نه همچون بسیاری از کلیساها سنگی! همانطور که در عکس‌ها مشاهده خواهید کرد دیوارهای بیرونی آجرکاری شده و بدون هیچ تزئین و کاشی‌کاری هستند.

کلیسای ارمنی_ ایرانی

نکته‌ی عجیب دیگر این است که این کلیسا گنبدهایی مانند گنبد مساجد مسلمانان عصر صفوی دارد. آن هم دوتا! یکی که کوچک‌تر است روی محل ایستادن مردم و دیگری روی مقدم محراب کلیسا ساخته شده‌است.

چرا؟ آیا سازندگان قصد نوآوری داشتند؟ خیر! در آن زمان شاه عباس که به ارامنه اجازه‌ی ساخت کلیسا داده بود، از تحریک احساسات مذهبی اصفهانی‌ها بیم داشت. بنابراین به ارامنه دستور داد که این کلیسا را با پیروی از معماری مساجد ایرانی بسازند. پس این شد که درون و بیرون کلیسا متفاوت شد! درونی ارمنی تبار و بیرونی ایرانیزه شده. که این باعث شد که نمونه‌ی این کلیسا در هیچ کجای دنیا نباشد. البته به جز کلیسای تادئوس و بارتوقیمئوس در تهران.

و شگفتی ماجرا آنکه معماران این بنا توانسته‌اند گنبدهای مربوط به شیوه‌ی معماری ایرانی را بر روی پلان های سازگار با گنبدهای شیوه‌ی معماری ارمنی سوار کنند!! طوری که با گذشت بیش از چهارصد سال، همه چیز آن سالم و سرحال است.

دوتا برای همه؛ همه برای دوتا

گویا سازندگان این اثر همه چیز را جفت می‌پسندیده‌اند؛ زیرا کلیسا دو برج ناقوس دارد. باز هم یکی کوچک و دیگری بزرگ‌تر. برج ناقوسِ روبروی در اصلی کلیسا به سبک ایرانی است و در زمان شاه سلطان حسین ساخته شده است. علاوه بر این دو جفت، دو جفت ساعت هم که قطر هر کدامشان 104 سانتی‌متر است و در چهار طرف برج ناقوس قرار دارد قضیه‌ی همتا دوستی سازندگان را تأیید می‌کند!

در ورودی کلیسا

اگر از در ورودی و ضمایم و تعلیقاتش خوشتان آمده است پس بدانید در کتیبه‌ای مرمرینی که سمت راست آن می‌بینید متن زیر را نوشته: «این برج و ساعت آن را ماردیروس گوورگ هوردانانیان در سال ۱۹۳۱ میلادی به یادبود برادر مرحومش که در سال ۱۹۲۴ میلادی فوت کرده ساخته و هدیه کرده‌است.» همین!

و بالای در ورودی غربی هم کتیبه‌ی دیگری با کاشی لاجوردی و به خط طلایی هست که روی آن چنین نوشته شده:

«کلیسای وانک آمنا پرگیچ در سال ۱۶۵۵ میلادی در زمان پادشاهی شاه عباس دوم و جاثلیقی «فیلیپوس» و پیشوائی خلیفه «داوید» و به یاری مردم خیر جلفا شروع شد و در سال ۱۶۶۴ میلادی به پایان رسید. ثواب عباداتی که در این کلیسا انجام می‌شود نصیب آنهایی که در قید حیات‌اند یا در گذشته‌اند شود.»

ستون بلند یکی از گوشه‌های حیاط با سنگ یادبود 1/5 میلیون نفر ارمنی که در سال 1915 قتل عام شدند ساخته شده!

تاریخچه‌ی کلیسا وانک

اگر همیشه برایتان سؤال بوده که دلیل وجود و حضور کلیساها و ارامنه در ایران چیست با این مطلب کوتاه همراه باشید.

در پی حملات عثمانیان در سال ۱۶۰۵ شاه عباس بخش زیادی از ارامنه‌ی شهرها و روستاهای ارمنستان را به ایران کوچ داد. و این شد که ارامنه خواستند تا تأسیسات اجتماعی و مذهبی مربوط به خود را داشته باشند. از آنجایی که دولت کمکی به آنان نمی‌کرد، با استفاده از کمک‌های مردمی کلیسای وانک را با شرایطی که توضیح دادیم ساختند. هم‌زمان با ساختن وانک، کلیسای کوچکی نیز در بخش جنوب غربی آن ساختند.

قسمتهای مختلف کلیسا

کلیسا وانک محدود به یک ساختمان برای عبادت نیست. بلکه علاوه بر فضای سبز زیبا، موزه و کتابخانه‌ای با  25000 جلد کتاب هم دارد.

موزه

این موزه در سال 1905 میلادی ساخته شد. تابلوی نقاشی، نسخه‌های خطی، مجسمه، برخی وسایل قدیمی و… اشیائی هستند که موزه به نمایش گذاشته شده است. شخصی به نام طادئوس هُونانیان فرزند هاروتیون هُونانیان تلاش کرد تا اتاق‌هایى در ضلع شمالى حیاط کلیسای وانک براى نگهدارى کتب، نسخ خطى، اشیاى تاریخى ساخته شود. این سرآغازی برای ایجاد موزه‌ی وانک، البته نه به شکل امروزی آن بود و این اتاق‌ها تا سال ۱۹۳۰ به طور همزمان به عنوان موزه و کتابخانه مورد استفاده قرار می‌گرفت.

چاپخانه

چاپخانه هم از دیگر تأسیسات کلیسا است. خاچاطور کساراتسی GZARATSSY  این چاپخانه را در جلفا ساخته بود که در سال 1636 به عنوان اولین چاپخانه شروع به کار کرد. تصویر اولین کتابی که در این چاپخانه چاپ شد، در موزه‌ی کلیسا در معرض بازدید عموم است.

گالری تصاویر

تور مجازی

با استفاده از عینک واقعیت مجازی و یا موس و کیبورد از تور مجازی کلیسای وانک استفاده کنید.

Vank Cathedral

بازدید کلیسا وانک

آدرس: اصفهان، چهارراه حکیم نظامی، خیابان نظرشرقی، کوچه کلیسای وانک

زمان بازدید: از شنبه تا پنجشنبه: 8:30 تا 18:30 و روز جمعه 8:30 تا 12:30

بلیط ورودی: 5000 تومان

بلیط اتباع خارجی: 20000

دسترسی: سوار بر اتوبوس های خطوط میدان شهدا_ بیمارستان غرضی و سه راه ملک شهر_ ترمینال زاینده رود شوید و با پیاده شدن در خیابان حکیم نظامی و کمی پیاده روی به کلیسا برسید.