وقتی در محله های قدیمی تبریز قدم می‌زنید با پر است از تابلوهای قهوه‌ای که خیلی از آنها شما را به سمت یک موزه خاص هدایت می‌کند و اگر عناوینی مثل تبریز شهر اولین‌ها را از اولویت خارج کنید می‌توان تبریز را شهر موزه‌ها نامید، البته دومین موزه بزرگ باستان شناسی ایران هم در این شهر است و امروز به سراغ آن خواهیم رفت. موزه آذربایجان تبریز یکی از مهمترین و بزرگترین موزه‌های کشور است و در خود بخش بزرگی از تاریخ منطقه غرب ایران را جای داده است.
تاریخچه
در سال 1336 و در حکومت رضا شاه پهلوی که توجه ویژه‌ای به تاریخ و تمدن ایرانی شد با برگزاری چند نمایشگاه از آثار تاریخی و باستانی علی دهقان مدیر کل وقت فرهنگ آذربایجان شرقی تصمیم گرفت تا مجدانه پیگیر ساخت موزه‌ای در شهر تبریز شود و از همین رو از آندره گدار معمار و باستان شناس شهیر و ماهر فرانسوی درخواست کرد تا همراه با سید محمدتقی مصطفوی، مدیرکل وقت باستان شناسی کشور راهی تبریز شوند تا موضوع ایجاد موزه و محل ساخت آن را مورد بررسی قرار دهند.
کلنگ ساخت موزه آذربایجان تبریز در حضور آندره گدار و برخی از مسوولان شهری بر زمین زده شد و کارهای ابتدایی ماده سازی زمین و پی کنی شروع شد. آن گونه که در سندهای موجود آمده است نقشه ساختمان موزه آذربایجان، طرح اولیه آندره گدار بود.
همزمان با انجام این کارها، علی دهقان در تیرماه سال 1336 از موزه ایران باستان و سید محمدتقی مصطفوی، وزیر فرهنگ و هنر درخواست کرد تا تعدادی از آثار از موزه ایران باستان به موزه آذربایجان فرستاده شود. با این درخواست موافقت شد و به دستور وی 202 قطعه از اشیای تاریخی موزه ایران باستان برای نمایش در موزه آذربایجان به تبریز انتقال داده شد. این آثار را اسماعیل دیباج، رییس وقت اداره هنرهای زیبای آذربایجان از موزه ایران باستان دریافت کرد، به تبریز آورد و در تالار بالایی کتابخانه ملی تبریز به همراه تعدادی از آثار اهدایی مردم به نمایش گذاشت. به این شکل پایه های موزه آذربایجان در روز دوازدهم مرداد ماه سال 1336 در تبریز گذاشته شد.
بخشهای مختلف موزه آذربایجان تبریز
موزه آذربایجان تبریز در بنایی با سه طبقه به مساحت 3000 هزار مترمربع ساخته شد. که شامل دو طبقه و یک زیر زمین است. و شامل بخشهای مختلفی مانند چهار تالار نمایش اشیای تاریخی، بخشهای اداری و فنی (آزمایشگاه و مخازن) و کتابخانه تخصصی است.
در حال حاضر، موزه آذربایجان دارای گنجینه‌ای مهم و با ارزش حاوی دوازده هزار قطعه اشیای عتیقه و هنری است که ۲۳۰۰ قطعه از این اشیای عتیقه و هنری به ثبت رسیده و به دلیل کمبود فضا بخش محدودی از این آثار در بخشهای مختلف موزه در معرض نمایش برای دوستداران تاریخ، فرهنگ و هنر قرار دارد.
طبقه همکف
در طبقه همکف موزه آذربایجان، آثار و اشیای تاریخی مربوط به دوران پیش از تاریخ و دوران پیش از اسلام گردآوری شده‌اند که سفالینه‌های تپه اسماعیل‌آباد با قدمت هفت هزار ساله از تاریخی‌ترین آثار این بخش به شمار می‌‌روند. قدمت سنگ‌های معدنی «سرپانتین» که در جیرفت کرمان یافته شده‌اند نیز به دوران پیش از تاریخ می‌رسد؛ بر روی این سنگ‌ها تصاویری از گیاهان و حیوانات گوناگون نقش بسته است. همچنین مجسمه الهه زن که در رستم‌آباد گیلان یافته شده است، سه هزار سال قدمت دارد؛ این مجسمه ارزش زن را در دوران ایران باستان به تصویر کشیده است. ریتون‌های با قدمت دو تا سه هزار سال متعلق به دوران هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان نیز در این موزه نگهداری می‌شوند.
طبقه اول
طبقه اول موزه خود از سه بخش تشکیل شده است:
- تالار دوره اسلامی
- بخش سکه و مهر
- کتابخانه موزه
در بخش اسلامی آثاری از قرن های اول تا چهاردهم هجری دیده می شود.
مجموعه سکه، کلکسیونی به نسبت کامل از تمام ادوار تاریخی کشورمان ایران را به نمایش می گذارد. سکه هایی که از دوره هخامنشی تا دوره قاجار مورد استفاده قرار می گرفتند. همچنین مهرهایی از هزاره سوم قبل از میلاد تا چند سده اخیر در این بخش وجود دارند.
کتابخانه تخصصی موزه آذربایجان یکی از مهم ترین بخشهای این موزه هم در همین طبقه قرار گرفته است. این کتابخانه با بیش از سه هزار جلد کتاب خطی و چاپ سنگی و کمیاب یکی از مهمترین مراجع و منبع پژوهشگران و علاقه مندان به تاریخ و باستان شناسی به شمار می رود.
زیر زمین
در تالار زیرزمین موزه آذربایجان مجموعه ای جذاب و تماشایی از آثار هنری یکی از هنرمندان مجسمه ساز تبریزی به نام احد حسینی به نمایش گذاشته شده است. موضوع و مفهوم این مجسمه های گچی، مضامین اجتماعی در جامعه بشری امروزی است. این مجسمه ها دید عمیق و تاثیرگذاری از سرگذشت و اخلاق انسان در طول قرن ها به ویژه قرن بیستم می دهند. بخش سنگنگاره ها هم به تازگی به این مجموعه اضافه شده است.
پیشنهاد ایران تراول
ایران تراول در سفری که به تبریز داشت از موزه آذربایجان تبریز دیدن کرد و زمان تقریبی 2 ساعته را برای بازدید از آن کافی می‌داند. شما می‌توانید با ماشین به نزدیکی این محله بیایید و در یکی از پارکینگ‌های عمومی پارک کنید و در مسیر بازدید از مسجد کبود از این موزه هم بازدید کنید. البته اگر علاقه‌ای به موزه گردی ندارید یا اگر موزه ایران باستان را در برنامه بازدید خود جای داده‌اید باید بگوییم که می‌توانید از بازدید از این موزه صرف نظر کنید.
مسیر دسترسی
آدرس: استان آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان امام خمینی، جنب مسجد کبود
یکی از بهترین مزایای موزه آذربایجان مکانی است که در آن قرار گرفته، شما با چند صد متر پیاده روی می‌توانید خود را به مهم ترین آثار تاریخی شهر تبریز برسانید. از جمله مسجد کبود، بازار تبریز، میدان ساعت و.. ایستگاه اتوبوس هم با شما فاصله چندانی ندارد البته.
بهای بلیت
گردشگران داخلی: 3000 تومان
گردشگران خارجی: 20000 تومان
شماره تماس: 35261696-041
ساعت بازدید: همه روزه از ساعت 9:00 تا 17:30
