صحبت از همدان بیش از همه شما را یاد آرامگاه ابوعلی سینا می‌اندازد. این شهر علاوه بر این دانشمند بزرگ آرامگاه مشاهیر دیگری هم هست. این آرامگاه علاوه بر دارا بودن ارزش مقبره بودن، دارای اهمیت معماری نیز هست.
ابوعلی سینا
ابوعلی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا ملقب به شیخ الرئیس دانشمند ایرانی است که در سال ۳۵۹ هجری شمسی در بخارا که (پایتخت سامانیان) به دنیا آمد و در ۴۱۶ خورشیدی در همدان از دنیا رفت. او در بسیاری از علوم عصر خود همچون ریاضی، نجوم، فیزیک، شیمی، روانشناسی، زمین شناسی و جغرافیا، شعر و ادبیات، فلسفه و منطق و پزشکی صاحب‌نظر بود. کتاب «قانون» ابن سینا یکی از معروف‌ترین آثار تاریخ پزشکی است. روز تولد بوعلی سینا در تقویم به عنوان روز پزشک در نظر گرفته شده.
آرامگاه ابوعلی سینا
- آرامگاه ابوعلی سینا در یکی از میادین اصلی همدان قرار دارد. زمین این آرامگاه آرامگاه مساحتی حدود ۳۰۹۰ متر مربع دارد.
ابن سینا پس از مرگ در خانه یکی از دوستان نزدیکش به نام ابوسعید دخدوک به خاک سپرده شد و چندی بعد ابوسعید نیز در کنار او دفن شد. این محل در آن زمان در پشت دژ جنوبی همدان بود. - تا اواخر قرن سیزدهم هجری چهارطاقی کوچکی به عنوان مقبره بر مزار آن دو دیده بود.
- چهارطاقی به مرور زمان فرسوده شد.
- در زمان قاجار یکی از شاهزاده‌‌ها به نام نگار خانم، دختر عباس میرزا دستور داد گنبدی آجری برای آن دو قبر بسازند.
- در سال ۱۲۹۹ هم محمدحسین فریدالدوله گلگون همدانی، دیواری کوتاه، یک تالار بزرگ و تالاری کوچک‌تر به عنوان کتابخانه، یک مخزن کتاب و یک چاه و حوض نیز به مجموعه اضافه کرد.
- در زمان محمدرضا پهلوی اعضای انجمن آثار ملی ایران به فکر ساخت آرامگاهی نو افتادند. به این منظور در سال ۱۳۲۴، مسابقه ای میان مهندسان معماری برگزار شد. در نهایت طرح آقا‌ی مهندس هوشنگ سیحون که اقتباسی از گنبد قابوس بود انتخاب شد.
- در سال ۱۳۲۸ کار احداث ساختمان آغاز شد.
- برای این کار ابتدا بخش‌های مانده از استخوان‌ها را بیرون آوردند و مهروموم کردند.
- آرامگاه در سال ۱۳۳۰ آماده شد.
معماری آرامگاه
- بنای آرامگاه تلفیقی از دو سبک معماری ایران باستان و ایران بعد از اسلام است و از برج گنبد قابوس، باغ‌های ایرانی، حوض‌خانه‌های سنتی و حتی کوهستان الوند به عنوان نمادی از کاخ های باستانی ایرانی الهام گرفته است.
- در قسمت زیرین، نمایی از بناهای مصر، ایران و یونان قدیم را نشان داده و در قسمت بالایی روش معماری گنبد قابوس را نشان داده است. این ترکیب حکایت از این دارد که ابن سینا یک فیلسوف و متفکر بزرگ اسلامی است که افکارش بر پایه علوم و اطلاعات ملل قدیم بنا نهاده شده و رشد و تکامل یافته است.
- آرامگاه ابن‌سینا دوازده ستون دارد که این ستون‌ها نشانگر ۱۲ دانشی هستند که ابن سینا بر آنها مسلط بوده است.
- در قسمت بالای دیوارهای داخلی آرامگاه بیست بیت قصیده معروف «عینیه» به خط ثلث برجسته نگاشته شده است.
بخش‌های مختلف آرامگاه ابوعلی سینا
می‌توانید در بازدید از آرامگاه ابن سینا از بازدید از مقبره‌های دیگر، کتابخانه، محیط بیرونی، تندیس ابوعلی سینا و … هم دیدن کنید.
موزه‌ی ابوعلی سینا
تالار جنوبی آرامگاه ابوعلی سینا از سال ۱۳۳۰به عنوان موزه در نظر گرفته شده و به محل نگهداری سکه، سفال، برنز و سایر اشیای کشف شده مربوط به هزاره‌های قبل از میلاد و دوران اسلامی اختصاص دارد.
مقبره‌ها
- مقبره ابن سینا
- مقبره ابوسعید دخدوک
- مقبره ابوالقاسم عارف قزوینی
تندیس ابو علی سینا
- چهره‌ی ابوعلی سینا در کتب و اسناد مختلف، به اشکال متفاوتی آمده بود. و به همین دلیل تصمیم گرفته شد که مجسمهای از چهره‌ی اصیل او ساخته شود.
- در دی ماه ۱۳۲۸ نیز نیم‌رخی از چهره ابن سینا تهیه شد.
- در نهایت مجسمهای به ارتفاع ۳/۱۰ متر و عرض ۹۰ سانتیمتر و به وزن تقریبی ۴/۵ تن از تمام رخ ابن سینا ساخته شد
- در قسمت پایه آن ابیاتی به خط نستعلیق بر روی لوح سنگی به چشم می خورد.
کتابخانه
کتابخانه‌ی این مجموعه کار خود را با تعداد کمی کتاب شروع کرد و سپس به هشت هزار جلد کتاب خطی و چاپی نفیس ایرانی و خارجی رسید و و غرفه‌هایی مربوط به آثار ابوعلی سینا و شعرا و نویسندگان همدانی در این کتابخانه دیده می‌شود.
محوطه آرامگاه
در واقع این آرامگاه در میان میدان بوعلی سینا قرار گرفته است؛ اما محوطه‌ی زیبای آن می‌تواند نمونه‌‌ای از باغ‌های معلق بابل باشد.
بازدید از آرامگاه ابوعلی سینا
- نشانی: استان همدان، شهر همدان، میدان بوعلی سینا
- زمان بازدید: همه روزه از ساعت ۰۸:۳۰ تا ۱۷:۰۰
- روزهای تعطیل: ایام سوگواری شامل ۲۸ صفر، عاشورا و تاسوعا، شهادت امام جعفر صادق (ع)، ۲۱ رمضان و رحلت امام خمینی (ره)
- بهای بلیط ایرانیان: ۳۰۰۰ تومان
- بهای بلیط برای گردشگران خارجی: ۲۰۰۰۰ تومان
