اشتراکات یلدا و کریسمس

یلدا و کریسمس دو جشن زمستانی است که بین مسیحیان و ایرانیان از محبوبیت زیادی برخوردار است. اما آیا واقعا این دو به غیر از نزدیکی تاریخی اشتراکات دیگری هم دارند؟ ایران تراول در این مطلب می‌خواهد به تاریخ این دو جشن بپردازد و شباهت‌ها و اشتراکات یلدا و کریسمس را بیان کند.

تاریخ پیدایش جشن یلدا و کریسمس

این رونق فرهنگی و تمدنی که با عظمت سیاسی و جغرافیایی نیز همراه بود، از همان زمان از سوی دیگر ملل دنیا تقلید یا اقتباس می‌شد و به همین دلیل بسیاری از سرزمین‌های کهن، در تقلید از جشن یلدا یا خرم روز ایرانیان، به شگون و میمنت رهایی خورشید از چنگ شب‌های اهریمنی و زایش خورشید، آغاز دی را شروع سال خود قرار داده‌اند که با توجه به گسترش عمیق این آیین در کشورهای مختلف مسیحی، اشاره به نحوه ورود آیین‌های یلدا، به امپراتوری روم و دین مسیحیت خواندنی خواهد بود.

با حمله اسکندر به امپراطوری پارسی و بازشدن فضای تعامل میان فرهنگ‌های رومی و ایرانی، مهرپرستی از مرزهای ایران فراتر رفت و از طریق مانویان و نوافلاطونیان مشرق زمین، در قلمرو آنان گسترش یافت و حتی سزاران روم نیز به آن گرویدند. کم کم این جشن در تمام قلمروی رومی‌ها فراگیر شد و با گسترش مسیحیت جشن میلاد خورشید تبدیل به جشن میلاد مسیح شد. از این جهت اشتراکات زیادی بین کریسمس و یلدا وجود دارد.

شاید اولین شباهت را باید در رنگ قرمز به عنوان نماد این دو دانست، اما این تنها نمادی نیست که از یلدا وارد کریسمس شده است و تزئین کردن درخت مقدس یکی دیگر از این موارد است که در ایران باستان درخت مقدس سرو که درختی همیشه سبز است را با نوارهای نقره‌ای و طلایی تزئین می‌کردند که نماد زندگی در دل سرمای زمستان بوده است.

همچنین یلدا از نظر معنی معادل کلمه نوئل از ریشه ناتالیس رومی به معنی تولد است و کلاه‌های بابانوئل برگرفته از کلاه بوبدان زرتشتی ایران باستان است.

سنایی شاعر و عارف قرن 10 میلادی در نزدیکی عید مسیحیان با یلدا چنین می‌گوید که:

به صاحب دولتی پیوند، اگر نامی همی جویی
که از پیوند با عیسی، چنان معروف شد یلدا