کاخ ‌گلستان، متعلق به تمامی ادوار

کاخ‌ گلستان تهران، از مکان‌هایی‌است که کمتر کسی می‌تواند از دیدنش چشم‌پوشی کند و مادامی که مشغول تهران گردی است، ذهن و دلش در پی کشف آجر به آجرش نباشد! همراه ایران ‌تراول باشید تا باهم به تجسم این فضای دل‌انگیز در این کاخ با شکوه باشیم و از دیدن زیبایی های آن لذت ببریم.

ثبت جهانی

این کاخ‌ در فهرست آثار ایرانی ثبت شده در یونسکو و از جذابترین و دیدنی‌ترین مکان‌های تهران است؛ این کاخ بیش از 440 سال عمر دارد و با معماری خاص و رنگ منحصر به فرد و چشم نواز کاشی‌ها یکی از زیباترین مجموعه‌های تاریخی ایران است که به خاطر نقش و رنگ و معماری‌اش گیرایی بسیاری دارد.

تاریخچه ی کاخ گلستان و داستان آن

ناصر نجمی در کتاب طهران در عهد ناصری، آورده است که: «به دلیل قرار گرفتن این مجموعه در باغ یا گلستان و وجود باغچه ها و  خیابان‌ های دراز با درختان چنار و سرو نامش را گلستان گذاشته اند. البته این تنها یک حدس است و هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد. این مجموعه سال ها میزبان شاهان بوده و آقا محمدخان قاجار، فتحعلی شاه، محمد شاه قاجار، ناصرالدین شاه قاجار، مظفرالدین شاه قاجار، محمدعلی شاه قاجار و احمدشاه قاجار در آن سکونت داشته اند.»

اما باید پرسید آیا قاجاریه، خواستگاه این بنای خوش‌ساخت است؟ آنطور که در اسناد قابل دسترس تاریخی آمده است، این بنا از که در طول دوران صفویان دستخوش تغییراتی شده، ریشه‌ در دوران شاه عباس صفوی دارد و در سال 998 هجری و با احداث چهار باغی در حصار شاه طهماسب و ساخت دیوانخانه‌ای در محدوده چنارستان شاه عباسی شکل می‌گیرد ولی امروزه اثری از ریشه‌هایش نیست و آنچه امروزه کاخ‌گلستان خوانده می‌شود، از عهد زندیه تجاوز نمی‌کند.

کاخ گلستان شاهد تاجگذاری‌های تعداد زیادی از پادشاهان بوده است؛ از آغامحمدخان قاجار تا پهلوی پدر و پسر. بنابراین این کاخ، یک حافظه‌ی تاریخی قلمداد می‌شود و نه تنها بیانگر بخش مهمی از تاریخ هنر این مرز وبوم است بلکه به واسطه رخدادهای موثر در آن یا به نوعی مرتبط با آن، به مجموعه ای کم‌نظیر و سندی زنده از مهمترین بخش تاریخ ایران تبدیل شده است .

بخش های مختلف کاخ

• شمس‌العماره
• تالار سلام
• تالار آینه
• ایوان تخت مرمر
• تخت مرمر
• حوضخانه
• کاخ ابیض
• خلوت کریمخانی
• عمارت بادگیر
• تالار عاج
• تالار الماس
• تالار برلیان
• حوضخانه عمارت بادگیر

از شمس العماره تا تکیه دولت

شاید برایتان تازه و ناشنیده باشد که تکیه دولت که در 1284 به دستور ناصرالدین شاه احداث شده است و به سبب نوع معماری اش، بیش از دیگر تکایای تهران قدیم مثل تکیه حیاط شاهی و تکیه حاج میرزا آغاسی، توجه مورخان و هنرشناسان ایرانی و غیرایرانی را به خود جلب کرده است؛ این قسمت از جمله فضاهای متصل به کاخ گلستان بوده است که هم‌اکنون کاخ، آن را شامل نمی‌شود.

دلایل ساخت تکیه دولت

از دلایل و علل ساخت این تکیه، چنین ذکر شده‌است: «معتبرترین و وسیعترین تکیه های تهران که تعزیه های دولتی در آن برگزار می شد، تکیه حاج میرزا آغاسی (تکیه دولت قدیم) بود که به تکیه عباس آباد نیز معروف بود. استقبال شدید مردم بخصوص زنان از نمایش های مذهبی، همچنین تنگی و کوچکی فضای تکیه عباس آباد، لاجرم ازدحام و ناراحتی تولید می کرد و کار اجرای شبیه گردانی را مختل می ساخت و اقتضای زمان و اوضاع نیز تکیه بزرگتر و وسیعتری را طالب بود، از این رو ناصرالدین شاه ضمن دادن دستور شروع بنای شمس العماره، امری نیز برای ایجاد تکیه بزرگی در داخل ارگ سلطنتی به دوستعلی خان معیرالممالک صادر کرد.»

شمس العماره، نگین کاخ گلستان

حال که نام شمس العماره به میان آمد، بد نیست بپردازیم به این بنای چشم‌نواز تاریخی که همچنان جزئی از کاخ گلستان است. حقیقتا این بنا، نگین ضلع شرقی کاخ گلستان است که کار ساخت آن از 1244 تا 1246 به درازا کشید و شهرت این سازه، بلندی، تزیینات و طراحی آن است؛ چراکه شمس‌العماره دارای پنج طبقه و ارتفاع 35 متری است که در زمان ساخت بلندترین و اولین ساختمان آن دوره در تهران بوده‌است که از فلز در ساخت آن استفاده کرده‌اند.

تالار سلام

تالار تاجگذاری، تالار اصلی و تالار موزه نام دیگر این تالار است. تالار تاجگذاری به دستور ناصرالدین شاه بنا شده است. پیش از آن در این کاخ دیواری وجود داشته است که عمارت های آصف الدوله و سالار را از یک هم جدا می کرده است. که البته بعد از مدتی این دیوار جای خود را به تالاری به نام تالار الماسیه داد. بعد از اینکه ناصرالدین شاه به اروپا سفر کرد، تحت تاثیر موزه های غربی قرار گرفت. به گونه ای که بعد از بازگشتش به ایران دستور ساخت این تالار را صادر کرد.

ایوان تخت مرمر

تخت مرمر یا تخت سلیمان یکی از بناهایی است که دستور ساخت آن توسط کریم خان زند در دوران زندیه صادر شد. اما ساخت این بنا بعد از فوت این پادشاه نیمه کاره باقی ماند و توسط آقا محمد خان قاجار به پایان رسید.کاخ مرمر قدیمی ترین بنای این کاخ است. در سال 1220 فتحعلی شاه به معروف ترین حجاران و سنگ تراش های اصفهانی دستور داد، تا از ناب ترین سنگ های موجود، سنگ مرمر زرد یزد، یک تخت سنگ ساخته تا برای همیشه در وسط ایوان قرار گیرد. تا از جابجایی مداوم تخت طاووس جلوگیری کند.بعد از فوت فتحعلی شاه، سایر افرادی که به تخت پادشاهی تکیه کردند، دستور تکمیل و تزئین این بنای تاریخی را دادند. تا همیشه آن را به عنوان یکی از زیباترین عمارت های تاریخی نگهداری کنند.

بازدید از کاخ

نشانی: تهران، خیابان پانزده خرداد، ضلع شمالی میدان ارگ، کاخ گلستان
تلفن مستقیم روابط عمومی:33956662
تلفن داخلی:8-33113335 داخلی 165
ساعت بازدید:
بهار و تابستان : 9 صبح تا 30: 16
پاییز و زمستان: 9 الی 16
بهای بلیط ورودی: 2500
بهای بلیط ورودی برای گردشگران خارجی: 15000
در عکس زیر اطلاعات بیشتری در رابطه با بهای بازدید از هر کاخ را ببینید
مدت زمان بازدید به پیشنهاد ایران تراول: حداقل دو ساعت
اطلاعات بازدیدی بیشتر را اینجا ببینید