زیگورات چغازنبیل عبادتگاهی در جنوب ایران، نیایش‌گاهی به جا مانده از تمدن بزرگ عیلام. قبل از هرچیزی، بهتر است نگاهی کلی داشته باشیم بر تاریخ زیگورات چغازنبیل که ریشه در تمدنی تاریخی و بسیار قدیمی دارد.
تاریخچه‌ی زیگورات چغازنبیل
در جنوب غربی فلات ایران زیگورات چغازنبیل که سالم‌ترین زیگورات باقی مانده در جهان است، ۱۲۵۰ سال پیش از میلاد به فرمان اونتاشگال برای پرستش خدایی به نام اینشوشیناک بنا گردید. زیگورات به معنای بالا رفتن از آسمان و مکانی مقدس برای پرستش خدایان در میان مردمان تمدنهای باستانی آسیای غربی بود.
زیگورات چغازنبیل که نماد معماری عیلامی است، در سال ۱۹۳۳ توسط براون کشف شد. این بنا در ۶۴۰ سال پیش از میلاد، به فرمان آشور بانی پال در جنگ با آخرین پادشاه عیلام سر به ویرانی نهاده بود تا اینکه مجددا در سال ۱۹۶۲ توسط هیات گیرشمن از دل خاک بیرون آمد.
دیگر مشخصات زیگورات چغازنبیل
زیگورات چغازنبیل به علاوه یکی از زیباترین آثار باستانی ایران است که به ثبت در سازمان یونسکو نیز رسیده است. این زیگورات در پنج طبقه ساخته شده است که مردم شوش باستان اعتقاد داشتند بالاترین طبقه جایگاه خدای آنان یعنی اینشوشیناک است. آن‌ها باور داشتند اینشوشیناک از این جایگاه به آسمان می‌رود و باز به زمین برمی‌گردد. خود بنا چهار گوشه دارد و هر گوشه یکی از جهت‌های جغرافیایی را نشانه رفته است.
زیگورات چغازنبیل زیگورات چغازنبیل
به تعبیری می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که مردم عیلامی جهت‌های جغرافیایی را به خوبی می‌شناختند. دیدن تاریخ، هرچند چنین دورادور و پس از گذشت سالها، خالی از لطف نیست و قطعا برای عاشقان تاریخ، بسیار جالب توجه خواهد بود؛ بنابراین اگر از این دسته افراد مشتاق تاریخ و تمدنهای پیشین هستید و مسافر شوش خوزستان، این کلاس تاریخ را از دست ندهید!
معماری شگفت‌انگیز چغازنبیل
طبقه‌ی اول بنا، با یک متر ارتفاع از سطح زمین ۱۰۵ متر در ۱۰۵ متر محیط داشته‌است و جز طبقه‌ی اول و پنجم سایر طبقات توپر بوده‌اند و با خشت ساخته شده بودند. نمای داخلی از خشت و نمای خارجی آجرکاری بوده‌است که برای تزیین آن‌ها از خطوط میخی به‌صورت دست‌نویس استفاده کرده‌اند.
زیگورات چغازنبیل زیگورات چغازنبیل
در دو سمت شمال غربی و جنوب غربی زیگورات جغازنبیل، دو سکوی مدور دیده می‌شود که به نظر می‌رسد کاربردهایی از جمله سکوی قربانگاه، محل نصب مجسمه، ساعت خورشیدی، محل پیشگویی و ستاره‌شناسی داشته است. از این زیگورات امروزه تنها دو طبقه از آن باقی مانده‌است. در غرب معبد اصلی تصفیه‌خانه‌ای وجود داشته که با بهره‌گیری از ظروف مرتبط ساخته شده بود و از این جهت قدیمی‌ترین تصفیه‌خانه در جهان محسوب می‌شود. در شمال غربی سه معبد ایشمکرب، اوبان و الهه کیریرشا وجود دارد که هر کدام از این معابد خود دارای حیاط، نیایش‌گاه و قربانگاه بوده‌اند.
یادداشتی به جا مانده از تاریخ
نوشته‌های به جا مانده از تمدنهای کهن، ابعاد جالب و اعجاب برانگیزی دارند. تصور کنید الواحی از تمدنهای ساسانیان، هخامنشیان یا عیلامیان را که اکنون شما در حوالی هزار و چهارصدمین سال شمسی، مشغول خواندنشان هستید! کتیبه‌ای در زیگورات چغازنبیل با چنین متنی یافته شد که با آن تفاسیر قبلی، خواندنی است:
من اونتاش گال آجرهای طلایی را حکاکی کردم، من در این‌جا این مأوا را برای خدایان گال و اینشوشیناک برپا کردم و این مکان مقدس را هدیه کردم، باشد که کارهای من که هدیه‌ای است برای خدایان گال و اینشوشیانک پذیرفته شود.
بازدید از زیگورات چغازنبیل
آدرس: استان خوزستان، 40 کیلومتری جنوب شرقی شوش
ساعات بازدید: 08:00 صبح تا 18:30
مدت پیشنهادی بازدید: 2 تا 4 ساعت
تلفن: 061-42867213
بلیط ورودی:
گردشگران ایرانی: 5500 تومان
گردشگران خارجی: 35000 تومان
