گلیم فرش‌ها، فرش‌های سنتی ایرانی هستند که چند صباحی است طرفداران آن بیشتر شده و آوازه آن در همه جای ایران و جهان پیچیده و خرید گلیم فرش ایرانی به امری رایج تبدیل شده است. این هنر دستان هنرمندان ایرانی، محصولی جدید نبوده بلکه دارای قدمت تاریخی و پیشینه‌ای کهن است اما نسل جدید آن مورد اقبال عمومی قرارگرفته و زینت‌بخش بسیاری از منازل گشته است.
ایران تراول، این گروه هنردوست و هنرپرور، قصد دارد تا شما را بیشتر با این محصول نفیس و ترفندهای خرید گلیم فرش ایرانی آشنا سازد.
گلیم فرش چیست؟
گلیم فرش، نوعی از گلیم است که بعضی قسمت‌های آن دارای پرز بوده و به‌صورت برجسته در کار نمایان می‌شود. معمولاً این نوع گلیم‌ها، مخلوطی از سوماک و قالی است که حاشیه و گل‌های کارشده در آن داری پرز است. گلیم فرش‌ها، فرش‌های سنتی ایرانی هستند که به‌صورت دستباف و با نخ طبیعی از پشم حیوانات توسط هنرمندان روستایی و عشایر بافته می‌شدند. اما امروزه دستگاه‌های پیشرفته، خالق بیشتر گلیم فرش‌های موجود در بازار هستند.
نخ‌های حاصل از ابریشم و پشم حیوانات، جلوه‌ای باورنکردنی به گلیم فرش‌ها بخشیده و چشم بیننده را خیره خواهد کرد. گلیم فرش‌ها با زیبایی و کیفیت مثال‌زدنی خود، در بسیاری از نقاط منزل و ادارات استفاده خواهد شد. گلیم فرش به دو صورت ماشینی و دستی بافته می‌شود و لذت خرید گلیم فرش را تنوع می‌بخشد.
تاریخچه گلیم فرش
در اکثر مناطق آسیای مرکزی، اروپای شرقی و شمال آفریقا، در هر مکانی که بز، گوسفند و شتر رواج داشت، مردمان آن مناطق در بافت گلیم و گلیم فرش تبحر پیدا می‌کردند. مردمان ترکمن، قفقاز، ترکمنستان، اعراب و غیره همگی گلیم فرش بافته و از آن استفاده می‌کردند.
در ایران نیز اکثر مناطق به بافت گلیم فرش مشغول بودند. عموماً گلیم فرش به نام‌های زیلو و جاجیم هم معروف‌اند. گلیم فرش، بافته‌ای است که از پیوند پود با تارهایی که بر دار افراشته تنیده شده است، بافته می‌شود و از دستگاه‌های کمکی نظیر ماسوره استفاده نمی‌شود.
انسان‌هایی اولیه از پوست حیوانات برای گرم کردن و پوشش خود استفاده می‌کردند. باگذشت زمان آموختند که از پوست و پشم حیوانات می‌توان برای زیرانداز استفاده کرد بعدها رسیدن پشم مقدمه‌ای برای گلیم‌بافی شد و نیز گلیم‌بافی مقدمه‌ای برای بافت فرش دستبافت.
گلیم فرش یکی از انواع صنایع‌دستی پوششی است که از ابریشم موی بز، پشم گوسفند، یا دیگر چهارپایان اهلی بافته می‌شود. سابقاً از این هنر اصیل ایرانی، برای پوشاندن زمین، دیوار یا رواندازی برای حیوانات باربر استفاده می‌شد؛ اما امروزه به‌عنوان یک پوشش شهری و مدرن در خانه‌ها مورد استفاده قرارگرفته و خریداری می‌شود تا زینت‌بخش خانه‌های گرم شما باشد.
رنگ استفاده‌شده در گلیم فرش‌ها، اغلب سنتی و گیاهی بوده و گاهی نیز، قدما برای جلوه بیشتر، گلیم فرش را با پوست گردو و چایی مورد شستشو قرار می‌دادند.
اندازه گلیم فرش
با توجه به نیاز، گلیم فرش، در اندازه‌های متفاوت برای استفاده و یا تزیین منازل بافته می‌شود و نمی‌توان اندازه مشخصی برای آن‌ها متصور شد؛ اما بسیاری از گلیم‌ها در اندازه رایج برای قالی هم بافته شده‌اند که می‌توان به‌اندازه 100 در 70 سانتی‌متر ، 100 در 150 سانتی‌متر که متداول‌ترین سایز هست ، 3 در 2 متر و 3 در 4 متر اشاره کرد. جنس گلیم فرش دستبافت و گلیم فرش ماشینی عمدتاً از پنبه، پشم، نخ پشمی، کرک و همچنین ابریشم است.
گلیم فرش ماشینی
متأسفانه در حاضر گلیم فرش ماشینی که توسط ماشین‌آلات صنعتی تولید می‌گردد، جای گلیم فرش دستبافت را پرکرده است. این محصول از قیمت مناسبتری نسبت ب گلیم فرش دستی برخوردار است به همین دلیل، کسانی که توانایی خرید گلیم فرش دستبافت را ندارند، انتخاب گلیم فرش ماشینی می‌تواند جایگزین خوبی برای خانه‌های آن‌ها باشد.
گلیم فرش دستبافت
در گلیم فرش دستبافت از پشم حیوانات استفاده شده که هنر دست بانوان هنرمند عشایر در آن نمایان است. گلیم‌های دستی دارای انواع و نام‌هایی متفاوتی هستند که ازجمله نمونه‌های معروف گلیم فرش دستی، می‌توان به گلیم ایل شاهسون، گلیم لری، گلیم هرسین، گلیم بلوچ، گلیم خمسه و سنه اشاره نمود.
گلیم فرش‌های ماشینی از جنس بی اس اف بوده که دارای ویژگی‌های مثبتی ازجمله شستشوی آسان است.
درصورتی‌که می‌خواهید برای اتاق کودک دلبند خود فرش انتخاب کنید، بهتر آن است که از گلیم فرش استفاده نکنید؛ زیرا فرش اتاق کودک باید نرم باشد ولی گلیم فرش داری ویژگی موردنظر نیست. اما این هنر چشم‌نواز، می‌تواند انتخاب بسیار عالی برای آشپزخانه باشد زیرا آشپزخانه محیطی با دود و چربی بسیار است و گلیم فرش که هنری بدون پرز است انتخاب عالی برای آشپزخانه‌های شما خواهد بود.
نکات مهم در خرید گلیم فرش
- شناخت انواع گلیم
- نقوش گلیم
- تابلو گلیم
- قیمت گلیم
قیمت گلیم
قیمت گلیم به چند عامل مهم بستگی دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جنس مواد اولیه: جنس نخ استفاده شده در بافت گلیم فرش بسیار مهم بوده و یکی از تأثیرگذارترین عوامل برای نرخ این کالای ارزشمند است. در صورت استفاده از نخ به دست آمده از پشم حیوانات با رنگ طبیعی، مسلماً قیمت آن از همنوع ماشینی آن بیشتر خواهد بود.
- نقوش: نقوش به‌کار رفته در گلیم فرش تأثیر زیادی در ارزشمندی این محصول دارد. هرچه میزان سختی بافت نقش‌های بافته شده در گلیم فرش بیشتر باشد، بر قیمت کالا افزوده خواهد شد.
- نوع بافت: استفاده از گره‌های خاص و همچنین تکنیک‌های متفاوت، در بافت گلیم فرش‌های متنوع نقش اساسی دارد که وجه تمایز گلیم فرش‌های موجود در بازار است.
اگر گلیمی با جنس پشم حیوانات و رنگ‌های طبیعی باشد معمولاً از تمام انواع گلیم‌ها گران‌تر خواهد بود زیرا عوامل مرغوبیت را در خود داراست به همین دلیل اگر قصد خرید گلیم فرش مناسبتری دارید، از خرید این گلیم فرش ها خودداری کنید.
انواع نقوش گلیم
- زن دست به کمر: این نقش نماد زنانگی، مادرانگی و باروری است که نمایانگر ارزش زن در ایران باستان و عصر حاضر است. زنان مظهر زیبایی و مهربانی در اکثر هنرهای دستی ایران حضوری پررنگ دارند.
- شاخ قوچ: این طرح نشان از قهرمانی و قدرت مردانگی دارد و جز پرطرفدارترین نقوش در بافت گلیم فرش است.
- گوشواره: هرگاه دختری در نقوش گلیم خود از نقوش گوشواره استفاده می‌کرد به آن معنا بود که تمایل به ازدواج داشته و می‌تواند زندگی مستقلی را شروع نماید.
- آب روان: آب همیشه در هنر و ادبیات نماد نعمت و برکت بوده و هست زیرا حیاتی‌ترین عنصر برای زندگی است.
- برکت: شاخ قوچ نماد قدرت و زن دست به کمر نماد مادرانگی است، پس ترکیب این دو مظهر قدرت خداوند می‌شود و حضورشان در زندگی برکت می‌بخشد.
خلاصه مطلب
گلیم فرش یکی از اصیل‌ترین هنرهای شناخته شده در ایران می‌باشد که از قدیم‌الایام تاکنون، هواداران زیادی برای استفاده داشته است. این هنر اصیل ایرانی که زاییده ذهن خلاق و صبر و حوصله‌ی اکثر زنان سرزمین مادری‌مان است، دارای ارزش بالایی است به‌طوری‌که قیمت‌گذاری برای آن‌ها از ارزش آن می‌کاهد.
با این‌حال نرخ این محصول در بازار متفاوت بوده و بسته به نوع و جنس آن است. اندازه‌های بافته شده برای این هنر زیبا، متفاوت بوده و نمی‌توان به‌طور دقیق و قاطع در آن مورد آن اظهارنظر کرد. هرکس به فراخور حس، ذوق، عشق و سلیقه خود، طرح و اندازه متفاوتی برای گلیم فرش در نظر می‌گرفت. گروه ایران تراول، با ارج نهادن بر این هنر زیبا و ماندگار، به شما پیشنهاد می‌نماید جهت زیباتر شدن محل زندگی‌تان و افزایش آرامش محیط کار، از این هنر دل‌انگیز استفاده کنید.
سلام
خیلی جالب بود