قالی و قالیبافی از دیرباز در خون ایرانیان بوده و ایران مهد بافت فرش در جهان به حساب میآید. این کالای نفیس و ارزشمند بهعنوان یکی از محصولات صادراتی، سالانه مقادیر زیادی ارز به کشور وارد میکند. کاشان یکی از اصلیترین خواستگاههای فرش دستبافت ایرانی که سابقه چندین و چندساله در این زمینه دارد، همواره آثار هنری فاخری را برای نمایش در عرصه ملی و بینالمللی ارائه داده است. بهترین فروشگاههای فرش دستبافت کاشان ، بهاندازهای زیاد هستند که نمیتوان همگی را برشمرد.
دقت در طرح و رنگ فرشهای بافتهشده و بهکارگیری ذوق، هنر و سلیقه در بافت آن، همواره کاشان را بهعنوان اصلیترین منطقه فرشبافی در ایران و جهان معرفی کرده است.
گروه ایران تراول در این مقاله، شمارا با بهترین فروشگاههای فرش دستبافت کاشان آشنا خواهد کرد.
فرش دستبافت کاشان
فرش دستبافت کاشان یکی از ظریفترین و نفیسترین قالیهای دستبافت در ایران است. این شهر مانند اکثر شهرهای ایران، در دوران صفویه مهد فرشبافی بوده و این هنر اصیل، هنر اول مردمان آن زمان بوده است.
قالیبافان کاشانی با رعایت بالاترین استاندارد و تکنیکهای نوین بافت فرش، همواره به بافت فرشهای باکیفیت مشغول بودهاند. کاشان به دلیل موقعیت جغرافیایی خویش، به توقفگاه محبوب کاروانهای تجاری در عهد صفویه معروف بوده است و درنتیجه این امر، فرشهای بافتهشده در کاشان عموماً بهعنوان کالای تجاری از مکانی به مکان دیگر، دستبهدست میشده است.
تاریخچه فرش دستبافت کاشان
کاشان همواره یکی از اصلیترین شهرهای بافت فرش دستبافت در ایران بوده است. قدمت اولین فرشهای بافتهشده در این شهر به سده 17 میلادی برمیگردد. هرچند برخی از کارشناسان معتقدند که طرح برخی از این فرشها به سده 16 میلادی نیز میرسد.
فروش این دستبافتههای اصیل و زیبا به قرن 19 میلادی بازمیگردد. این فرش با داشتن طرح و نقشی متفاوت و دلانگیز، توجه بسیاری از کلکسیونرهای قدیمی و جدید را از سرتاسر جهان به خود جلب کرده و همواره یکی از مهمترین صنایعدستی ایران به شمار میرفته است.
طرح فرش کاشان
در نقشه فرش کاشان غالباً از طرح لچک ترنج استفادهشده و طرحهای سراسری چندان زیادی در فرش کاشان دیده نمیشود. رنگبندی فرش کاشان در سنت کلاسیک پخته و غنی بوده و هرچه به عصر جدید نزدیکتر میشویم، استفاده از رنگهای ملایم در این آثار بیشتر میشود.
از ویژگیهای برجسته فرش کاشان نیز همین مسئله است که با شنیدن نام این فرش، به یاد فرشهای سنتی با طرح لچک ترنج مرکزی روی زمینهای قرمز با حاشیههای عاجی و آبی سیر خواهیم افتاد.
برای بافت فرش کاشان از نخهای مرغوبی ازجمله چشمهای سبزوار استفاده میشود. پشم سبزوار جزو مرغوبترین پشمهای حال حاضر در ایران و جهان میباشد که در بافت اصیلترین و اعلاترین فرشهای ایرانی استفاده میشود. تاروپود فرش کاشان عموماً پنبهای است و در فرشهای باکیفیت بالاتر و خاصتر از ابریشم استفاده میشود.
فرشهای بافتهشده در کاشان عموماً به فرش محتشم شناخته میشوند که نظیر آن در ایران و جهان وجود ندارد. این فرش مرغوب دارای نقشهای با طرح یک ترنج اشکی باشکوه یا طرحی سراسر مملو از برگ و شکوفه است. فرش آنتیک محتشم کاشان، مربوط به اواسط سده نوزدهم و حتی قبلتر، اثری هنری ارزشمند است که طرفداران زیادی دارد. نفیسترین این فرشها معمولاً زمینه عاجی یا طلایی با نقشههای ظریف دارند که پرزهای آن بسیار کوتاه شده تا نقشه فرش هرچه بهتر و بیشتر دیده شود.
بافت فرش کاشان
فرش کاشان بهمانند فرشهای بافتهشده در اصفهان، با روشی قدیمی بافته میشوند و قدمت آنها به عصر صفوی برمیگردد. شواهد نشان میدهد که کاشان مرکز اولیه پرورش کرم ابریشم در ایران بوده و همین مسئله دلیل پیشتازی این شهر در حرفه فرش دستبافت ابریشم میباشد.
در فرشهای دستبافت کاشان، بدنه قالی با پشم بافته میشود و گاهی برای افزایش جلوه و نمای آن ابریشم نیز با پشم مخلوط میشود.. بافت نهایی فرش کاشان منسجم و محکم ولی درعینحال نرم و لطیف میباشد.
رنگآمیزی نخهای بهکاررفته در فرش کاشان بهصورت کاملاً طبیعی بوده که موجب ماندگاری و ثبات آن در طول تاریخ شده است. هرچند امروزه به دلیل پیشرفت صنعت و ساخت ماشینآلات صنعتی و باکیفیت، رنگرزی آنها بهصورت صنعتی انجام میشود.
تعداد گرههای فرش کاشان 120-840 گره در هر اینچ است. این فرش با تکنیک گرهزنی نامتقارن فارسی بافته میشود. همانطور که واضح است، هرچه تعداد گره در فرش بیشتر باشد، فرش دارای ارزشی فراتر و بالاتر از سایر همنوعان خود خواهد بود.
بهترین فروشگاههای فرش دستبافت کاشان، عموماً فرشهای خود را بهصورت 42 خانه، 48 خانه،52 خانه و 70 خانه میبافند که هرچه تعداد خانهها بالاتر باشد، فرش مرغوبتر است.
نحوه استفاده از فرشهای دستبافت کاشان
کارشناسان فرش معتقدند به دلیل اینکه در فرشهای دستبافت کاشان از مواد اولیه کاملاً طبیعی استفاده میشود، بهتر است که فرش حداقل هر 6 ماه یکبار در معرض هوای آزاد قرار گیرد. در مواقعی که رطوبتی به فرش سرایت کند، باید سریعاً آن را خشک کرده تا این رطوبت باعث پوسیدگی ریشه فرش نگردد.
ریشه فرش دستبافت نباید بیشتر از 5 تا 7 سانتیمتر باشد زیرا موجب مشقت در نگهداری آن خواهد شد. در صورت عدم استفاده از این بافت ارزشمند، میتوان از قرص نفتالین و تنباکو برای جلوگیری از رشد حشرات در آن استفاده کرد.
عوامل مؤثر در قیمت فرش دستبافت
عوامل زیادی در ارزشمندی و قیمتگذاری فرشهای دستبافت کاشان اثر دارند که در مورد هریک از آنها میتوان ساعتها بحث و تبادلنظر کرد. هرچند ارزش این کالای نفیس، اصیل و زیبا، بهراحتی قابلتشخیص نیست اما باید برای خریدوفروش آن در بازار، ارزش ریالی برای آن در نظر گرفت.
- تعداد رجهای فرش
- نوع چله فرش
- طرح و نقش بهکاررفته در فرش
- مواد اولیه بهکاررفته در فرش بهویژه نخ
- کیفیت مواد اولیه
- رنگرزی فرش بهصورت طبیعی
- ابعاد و اندازه
- بافنده فرش
- بینقص بودن فرش
قیمت فرشها کاشان نیز به دلیل زیبایی مثالزدنی در طرح و نقش، بیشتر به میزان تراکم، گرههای قالی و ابعاد آن بستگی دارد.
خلاصه مطلب
کاشان، شهری در دل کویر، همواره یکی از اصیلترین و قدیمیترین شهرهای ایران بوده که به بافت فرشهای باکیفیت و اعلا شهرت داشته است. اکثر فرشهای بافتهشده در این شهر دارای طرح محتشم بوده که بسیار شهرت دارد.
نوشتههای تاریخی قرن 17 و 18 میلادی نشان میدهد که کاشان مرکز بافت قالیهای دستبافت درباری بوده و توسط شاهعباس بنیانگذاری شده است. قالیهای ابریشمی نقره باف و زرباف که به نام قالی شاهعباس معروف است، به این محل نسبت داده میشود.
بهترین فروشگاههای فرش دستبافت کاشان، اغلب برای فرشهای خود از نخ ابریشم استفاده کرده که بارنگهای طبیعی رنگآمیزی شدهاند. به همین دلیل کیفیت فرش دستبافت کاشان بسیار بالا بوده و نظر همگان را به خود جلب مینماید. گروه ایران تراول، به دلیل به اغما رفتن صنعت فرشبافی در کاشان، با ارائه توضیحاتی در این مقاله، سعی بر احیای دوباره این هنر داشته تا با جلبتوجه شما عزیزان، کمک به رونق دوباره این هنر اصیل و زیبا کند.
سلام
خیلی جالب بود