موزه هنر ملل ؛ موزه هنری فرح پهلوی

موزه هنر ملل ، قلب فرهنگی مجموعه سعدآباد مکانی دیدنی برای دوست‌داران هنر ایران و جهان است. در شمالی‌ترین و خوش آب و هواترین نقطه شهر تهران یکی از زیباترین مجموعه‌های فرهنگی و هنری به نام مجموعه کاخ‌های سعدآباد وجود دارد. در این مجموعه به بررسی مکانی می‌پردازیم که ما را غرق در سفالینه‌های باستانی، هنرهای جادویی آفریقا و مایاها می‌کند و هم‌زمان با تماشای آثار سهراب سپهری و هربرت بایران سوبیسکی و بسیاری دیگر زمان و مکان از دستمان در می‌رود. قدم بزنید و از گذرگاه‌های تاریخی عبور کنید و به دنیای هنر قدم بگذارید. با ایران تراول همراه باشید؛ تاریخچه و آثار به نمایش گذاشته در موزه هنر ملل را با شما مرور می‌کنیم.

موزه هنر ملل ، قلب فرهنگی مجموعه سعدآباد

باغی زیبا که با عنوان مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد شناخته می‌شود، بناهای بسیاری را که هر یک روایت منحصربه‌فردی دارند، در خود جای داده است. یکی از کاخ‌موزه‌های جذاب سعدآباد در کاخی با نمای سفید خودنمایی می‌کند. در بخشی از این مجموعه به سراغ ساختمان کاخ سفید می‌رویم. بنای کاخ سفید در سال 1310 با مهندسی لئون طاطاووسیان، پپسیان و بوریس روسی انجام شد. البته اگرچه برای این کاخ ظاهری اروپایی طراحی کردند؛ اما در عین حال آن را به هنر دست هنرمندان ایرانی آراستند. کاخ 5 سال بعد آماده شد و به عنوان اقامتگاه تابستانی خانواده شاه مورد استفاده قرار گرفت.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله ” کاخ سعدآباد | زیبای جاودانه ” را از دست ندهید.

موزه هنری فرح پهلوی

موزهٔ هنر ملل در مجموعهٔ کاخ سعدآباد تهران و در بخشی از کاخ‌موزه ملت (کاخ سفید سابق) واقع شده است. در ابتدا برای بخش زیرزمینی کاخ سفید، کاربری گلخانه در نظر گرفته شده بود تا اینکه بین سال‌های 1345-1340 طراحان فرانسوی طبق سلیقهٔ فرح دیبا دست به بازسازی ساختمان کاخ زدند و بخش موزه اختصاصی فرح پهلوی ایجاد شد. آذین کاران فرانسوی طبق سلیقه فرح، تزئینات داخلی کاخ را تغییر دادند. گلخانه و زیرزمین به سالن سینما، موزهٔ مجموعهٔ هنری فرح، انبار ظروف، آبدارخانه و رختشوی‌خانه تبدیل شد و به دستگاه‌های حرارتی و خنک‌کننده و آسانسور مجهز و پنجره‌های طبقهٔ همکف با شیشهٔ ضدگلوله پوشیده شد.

بعد از بازسازی موزه هنری فرح پهلوی

 از آن به بعد جای تمام آثار خریداری شده و اهدا شده به فرح دیبا از سراسر جهان در موزهٔ اختصاصی وی یعنی موزه هنر ملل امروزی بود. درواقع موزه هنر ملل به بخش فرهنگی کاخ‌موزهٔ ملت تبدیل شد. کاخی که نه تنها اقامتگاه تابستانی خانواده شاه بود بلکه به امور اداری و تشریفاتی نیز اختصاص داشته است.

مجموعه آثاری از سراسر جهان

شما در موزه هنر ملل به تماشای 5 بخش از آثار باستانی ایران و جهان می‌پردازید:

• هنر باستانی: سفالینه‌های گلی منقوش که از حیوانات مورد ستایش و آب، الهام گرفته و مربوط به هزاره چهارم تا هزاره اول قبل میلاد که از اسماعیل‌آباد قزوین و تپه‌های دشت مرکزی ایران کشف شده است.
• تمدن مایاها: آثاری مربوط به اوایل سده اول پیش از میلاد از تمدن مایاها که یکی از دو کانون اولیهٔ هنر و تمدن در امریکا به شمار می‌رود.
• هنر آفریقای سیاه: هنری جادویی، سنتی، مذهبی، جمعی و کاربردی متشکل از چوب، سنگ، عاج، سفال و فلز که روند هنرهای تمدن‌های مختلف افریقا را نشان می‌دهد.
• هنرهای معاصر ایران: در این بخش آثاری از نقاشان صاحب‌نام معاصر ایران مانند: سهراب سپهری، لیلی متین دفتری، ایران درودی، مسعود عربشاهی، فرامرز پیلارام، حسین زنده رودی، اردشیر محصص، بهجت صدر، محمد احصایی، معصومه سیحون و پیکره‌هایی ساخته پرویز تناولی (ایران)، ژازه طباطبایی، مهری معتمد و اسماعیل توکلی (مش اسماعیل) قرار دارند.
• هنرهای معاصر جهان: در این بخش آثار ارزشمندی از هنرمندان قرن بیستـم میلادی مانند: برنار بوفه (فرانسه)، هربرت بایریان سوبیسکی (اتریش)، فرناند لژه (فرانسه)، مارک شاگال (فرانسه) و مک آووی (آمریکا) در معرض نمایش است.

مجسمه‌ها و کارهای حجمی موزه هنر ملل

آنچه موزه هنر ملل را منحصر به فرد کرده ترکیبی از مجسمه‌ها و کارهای حجمی این سالن است که نه‌تنها اثری از اساتید ایرانی را دارا است بلکه آثاری از اساتید غیر ایرانی نیز در آن به چشم می‌خورد مانند: پرویز تناولی (ایران)، سزار بالداچینی (فرانسه)، یاکوف آگام (آمریکا)، ماسک‌های چوبی (آفریقا)، سفال‌های باستانی تمدن مایا (آمریکای جنوبی)، مجسمه‌های چوبی (آسیای جنوب شرقی) و… است.

موزه هنر ملل بعد از انقلاب اسلامی

موزه هنر ملل ، پس از پیروزی انقلاب ایران، به موزه هنر ملل تغییر نام داد و در سال ۱۳۷۰ افتتاح گردید. در پروژه‌هایی مرمت شد و اکنون بالکن ضلع غربی ساختمان و سقف داخلی موزه کاملاً بازسازی شده است. درهای لاکی موزه هنر ملل نیز مرمت شده‌اند. درهای لاکی موزه هنر ملل از دسته آثار انتقالی است که به دستور فرح پهلوی از خانه‌های قاجاری در اصفهان و شیراز به تهران آورده شده و در دکور داخلی کاخ‌های پهلوی بکار گرفته شد.

مرمت موزه هنر ملل

در سال 1397 پروژهٔ وسیع مرمت کاخ موزه ملت و موزه هنر آغاز شد. این پروژه شامل مرمت بنا، پاک‌سازی و رنگ‌آمیزی و همچنین بازبینی دوره‌ای آثار موزه‌ای است که توسط استادکاران و با نظارت مستقیم کارشناسان مربوطه انجام میشود. در این عملیات، تعدادی از تابلوهای نقاشی موجود در این موزه نیز با شیوه‌های مدرن مرمت می‌شود. در این زمینه کارشناس مرمت خاطر نشان کرده که: کلیه این تابلوها نیاز به تمیز کردن داشته و در مرحله پایانی جهت جلوگیری از گردوغبار و لایه‌های چربی، پشت تابلو با حفاظی از پروپیلن پوشانده می‌شود که این حفاظ با ایجاد بالشتک هوایی، باعث هوادهی بهتر و ردوبدل شدن اکسیژن به پشت تابلو می‌شود.

سخن آخر

امروزه شما با بازدید از این موزه ، کلکسیونی از تابلوها و کارهای حجمی و مجسمه‌های هنرمندان ایرانی و خارجی را می‌بینید. در هر گوشه‌ای از موزه بهانه‌ای برای ایستادن، تماشا کردن و لذت بردن پیدا می‌کنید. علاوه بر آن، محوطه موزه فضای خوبی برای فراموشی دغدغه‌هایتان دارد. نفس راحتی بکشید و به دور از دغدغه‌ها به این موزه قدم بگذارید که قصه‌ای تازه در انتظار شماست؛ در جایی محو هنرهای جادویی و سنتی آفریقا می‌شوید، در گوشه‌ای آثار سده‌های پیش از میلاد تمدن‌های آمریکایی را می‌بینید، در قسمتی دیگر به دنیای هنر سهراب سپهری، فرامرز پیلارام، حسین زنده رودی قدم می‌گذارید و در بخشی دیگر چشم‌هایتان سفالینه‌های گلی منقوش هزاره چهارم تا هزاره اول قبل میلاد را لمس می‌کند.