اگر میخواهید تبریز را به بهترین شکل بازدید کنید ایران تراول به شما توصیه میکند تا یکی از محلههای قدیمی شهر را انتخاب کنید و پیاده چند ساعتی را در آن گشت و گذار کنید، خواهید دید که گوشه گوشه این محله پر است از خانههای تاریخی، مسجدهای قدیمی و بافت سنتی و مردمان خون گرم. امروز سری به محله سرخاب قاپیسی میزنیم و کمی از آثار و زیباییهای آن برای شما صحبت میکنیم.
محله سرخاب قاپیسی به چه معناست؟
همانطور که در مطلب تبریز در گذر تاریخ ذکر کردیم پس از بازسازی تبریز به دست نجف قلیخان دنبلی در دوره قاجار بارویی با هشت دروازه در تبریز ساخته شد که یکی از آن دروازهها در این محله بنا شد و این محله به دلیل حضور در کنار کوه عون بن علی که کوهی رسوبی و ازخاک رس است قرار دارد و زمان بارندگی آب جاری شده به رنگ قرمز است به این محله سرخاب میگویند و در ترکی قاپیسی به معنای دروازه است و تمام این محله را به این نام میشناسند.
در محله سرخاب قاپیسی کجا را بگردیم؟
تبریز در دوره قاجار ولیعهد نشین حکومت بوده و به همین دلیل در دل خود خانههای با شکوه زیادی از آن دوره به یادگار نگه داشته است. پس بیشتر نشانههای زیبایی که در شهر میبینید میتوانید با تقریبی نسبتا دقیق به این دوره نسبت دهید. یکی از زیباییهایی که به احتمال زیاد در طول مسیر گذر از این محله خواهید دید خانههای آجری با نماهای متقارن و زیباست که با دری چوبی خود نمایی میکنند. تعدادی از این خانهها هنوز هم مالک شخصی دارند و امکان بازدید وجود ندارد.
خانه بلورچیان
خانه زیبای قاجاری که با ملات آجر چنان با ظرافت کار شده که شما را چند دقیقهای مجذوب خود میکند. این خانه با وجود اینکه اثری ثبت ملی است ولی مالک آن همچنان خصوصی است و بازدید از آن چندان آسان نیست ولی از خصوصیات بارز این خانه کامل بودن مجموعه و رعایت تقارن در نما است. تزئینات آجر به کار رفته در سردر و سرستونهای نمای جنوبی، کاربندی حوضخانه، پنجرههای ارسی و دیگر تزئینات چوبی به کار رفته از جذابیتهای خاص آن است.
خانه سرخی
خانه سرخی یکی از آثار ثبت ملی در محله سرخاب قاپیسی است که متعلق به «میرزا مهدی فراشباشی» داماد مظفرالدین شاه بود. و در دو طبقه ساخته شده است و از مهمترین ویژگیهای خانه گچبریهای متنوع داخل و خارج بنا و تزئینات چوبی و آیینه کاریهای سقف آن است. البته اکثر خانههای تاریخی تبریز در زیر زمین صاحب حوضخانهای زیبا هستند که از آن به عنوان تابستان نشین استفاده میکنند و از اهمیت زیادی در معماری این خانهها برخوردار بوده است.
دروازه سرخاب
دروازه های محله سرخاب قاپیسی همانهایی است که پس از زلزله 1193 قمری توسط نجفقلی خان دنبلی احداث شد و مثل دیگر دروازههای شهر شامل یک مجموعه کامل از بازارچه، حمام و کاروانسرای مخصوص به خود بوده است. این مجموعه را میتوان به عنوان مجموعه درب سرخاب با عناصر دروازه هایش در نظر گرفت. شکل بازارچه سرخاب در نقشه دارالسلطنه مشابه سایر بازارچه های دروازهای محلات دیگر دربدار تبریز است. شکل تمامی دروازه های هشتگانه تبریز همگی ازیک اصول ثابت پیروی می کرده است. در طرفین پایه های سنگی دو قطعه سنگ که تصاویر شیری که با زنجیری به پای سروی بسته شده است، قرار می گیرد و بر روی رویه بیرونی درب چوبی دروازه ورقه ای فولادی میخ شده است. دروازه ها دارای دو مناره کاشیکاری شده به رنگ فیروزه ای بودند.