مسجد جامع گوهرشاد یکی از مساجد مشهور مشهد و ایران است که به دلیل قرارگیری در جوار حرم امام رضا و موقوفات زیاد بسیار مورد توجه قرار گرفته است و از مهمترین و شلوغترین مسجدهای ایران به شمار میرود. هرکسی که به حرم امام رضا رفته باشد گنبد آبی بسیار زیبا و صحن جذاب آن را دیده است که به دلیل مجاورت با آرامگاه حضرت رضا از مهمترین و شلوغترین مسجدهای ایران به شمار میرود.
بانی ساخت مسجد جامع گوهرشاد
گوهرشاد بیگم یکی از زنان با نفوذ، سیاستمدار، بسیار نیکوکار و اهل ادب تیموری بود که ثروت بسیار زیادی داشت. گوهرشاد بیگم همسر شاهرخ پادشاه تیموری بود. گوهرشاد همراه با برادرش که یکی از وزرای تیموری بود نقش مهمی در ابتدای حکومت تیموری ایفا کردند. هنرمندان و شاعران بسیاری تحت حمایت آنها موفق به پیشرفت و خلق آثار هنری بدیعی شدند.
به سبب ثروت زیادی که در اختیار گوهرشاد بیگم بود فعالیتهای خیریهی بسیاری انجام میداد از جمله این کارها میتوان به ساخت مسجد جامع، خانقاه و مدرسهی شهر هرات و همچنین مسجد جامع مشهد که به نام او شهرت دارد اشاره کرد.
معماری بی نظیر مسجد گوهرشاد
این مسجد که در بین گونههای مساجد ایرانی به صورت چهار ایوانی ساخته شده است، دارای صحن بزرگ مربع شکلی با هفت شبستان در اطراف است. ایوانها در این مسجد به سبب هنرهای بسیاری که در ساخت از آنها بهره گرفته شده است از معروفترین ایوانهای ایرانی اند.
برای مثال ایوان مقصوره که ایوان جنوبی مسجد است دارای کتیبهای از خط ثلث نوشته شده به دست بایسنقر فرزند گوهرشاد است. مقرنس کاریهای این ایوان از بهترین و چشمگیرترین تزئینات مسجد به شمار میرود. گنبد خاص و منحصر به فرد این مسجد زیبا پوشیده شده از کاشی آبی رنگ زیبایی است که در دور آن کتیبهای با خط کوفی نوشته شده است. معمار این مسجد پرآوازه قوام الدین شیرازی است که از معماران معروف این دوره است.
تزیینات این مسجد به حدی باشکوه و زیباست که قابل توصیف نیس و حتما باید آن را از نزدیک ببینید.
مسجد گوهرشاد به دلیل آن که مسجد جامع شهر مشهد بوده، میزبان حوادث تاریخی مهمی بوده که از مهم ترین آن ها میتوان به حادثهی کشتار و سرکوب مردم به دستور رضاشاه پهلوی، به دلیل اعتراض به تغییر لباس در سال ۱۳۱۴، قبل از واقعه کشف حجاب اشاره کرد.
بازدید از مسجد جامع گوهرشاد
این مسجد به دلیل قرارگیری در حرم خیلی آدرس و دسترسی پیچیدهای ندارد و به سرعت میتوان با چند پرس و جو آن را پیدا کرد به طور کلی مسجد در بالای صحن قدس و جامع، در پایین ضریح امام رضا و از سمت راست و چپ در مجاورت رواق امام خمینی و صحن جمهوری قرار میگیرد.
به دلیل قرارگیری مسجد در حرم امام رضا باعث شده که هر ساعتی از روز یا شب بتوانید از آن بازدید کنید و نیازی هم به پرداخت هزینهای ندارید.