کرمان،استانی است با میراث های فرهنگی و ارزشمند جهانی،خواستگاه جغرافیایی دشت چشم نواز لوت،حیات وحش منحصر به فرد در استانهای جنوبی ایران و کلوت های شهداد و هم چنین وارث نگین هایی هم چون باغ شازده ماهان و ارگ بم. استانی که سالانه میزبان گردشگران و مسافران بسیار است و همه را شیفته تاریخ و طبیعت خود می‌کند. در مقابل این جاذبه‌ها و مقاصد شناخته شده، مکان هایی نیز وجود دارند که اگر چه ارزش بالایی دارند؛ اما چنان که باید دیده نشده اند و شاید آنچنان در معرض توجه نبوده اند. این بار در ایران تراول از میان شهرهای استان کرمان،قرار است به توصیف یکی از زیباترین و قدیمی ترین ارگ های جهان بپردازیم،ارگ راین که سازه ای است به غایت زیبا که در میان کویر خودنمایی کرده و بازدید کننده را به مطالعه ی تاریخ فرا می‌خواند، دومین سازه‌ی خشتی جهان!
[highlight bgcolor=”#999999″ txtcolor=”#ffffff”]در مورد ارگ بم، بزرگترین سازه‌ی خشتی جهان بیشتر بخوانید.[/highlight]
موقعیت جغرافیایی ارگ راین
در میان آثار متعدد، کهن و با ارزش استان کرمان، ارگ رایِن در شهر کویری رایِن اهمیت بسیاری دارد و با شکوه و صلابت خاصی در میان کویر قد علم کرده است. گفته می شود ارگ تاریخی راین با بیش از 22 هزار مترمربع مساحت و 44 هزار مترمربع حریمِ بنا، دومین سازه بزرگ خشتی جهان بعد از ارگ بم محسوب می شود. سازه ای تماشایی که در جنوب غربی شهر امروزی راین و بر بالای تپه ای در دامنه کوه هزار واقع شده است.
پیشینه ی تاریخی ارگ راین
بر اساس شواهد تاریخی، بعد از ارگ ثبت جهانی شده ی بم است که تا صد و پنجاه سال پیش محل سکونت افراد بوده بنابراین با بنایی روبرو هستید که می گویند پیشینه اش به دوره ساسانی باز می گردد و با بازدید این ارگ که هیچ فرمانروایی در طول تاریخ نتوانست آن را فتح کند درواقع به دیدار تاریخ رفته اید.ساختمانی خشتی و کنگره دار که 2200 متر بالاتر از سطح دریا واقع شده و تاریخ را برای بازدیدکنندگان خود زنده می کند.قلعه راین شباهت های بسیاری با ارگ بم، از نظر معماری، ظاهر و مصالح به کار رفته دارد و مساحت آن یک چهارم ارگ بم است. قلعه یا همان ارگ راین پس از تخریب ارگ بم بر اثر زلزله، توجه گردشگران زیادی را به خود جلب کرده است و سالانه افراد بسیاری از آن دیدن می کنند.
معماری بنای ارگ راین
ارگ راین شکلی مربع مانند دارد و چندین برج در اطراف، از سازه ها و بناهای اصلی ای که درون آن قرار گرفته است، محافظت می کند. دور تا دور قلعه نیز با حصاری که ارتفاع آن به بیش از ده متر می رسد،پوشیده شده است. این ارگ تنها یک ورودی دارد که در جبهه شرقی قلعه ساخته شده و با سر دری بزرگ و باشکوه، خوش آمدگوی بازدیدکنندگان و گردشگران است.
الگوی ساخت و معماری ارگ راین، نمایی از قلعه های مسکونی شهرهای قدیمی ایران را به نمایش می گذارد. این ارگ سه بخش خان نشین، اعیان نشین و عامه نشین داشته و فضاهای آن به قسمت های مختلف مورد نیاز مانند زورخانه، مسجد، اصطبل و … تقسیم می شده است. می‌توان قسمت های اعیان نشین و عامه نشین ارگ را شارستان آن به حساب آورد. هر کدام از این بخش ها به وسیله برج، بارو و پله هایی جالب که در بعضی موارد مدور اند از دیگر قسمت ها جدا می شدند و جالب آنجاست که بیشتر ساختمان های قلعه نیز دو یا سه طبقه بودند. محله های عامه نشین در ابتدای مسیری قرار داشتند که در انتها به قسمت خان نشین قلعه می رسید. محله اعیان نشین نیز در کنار بخش خان نشین ساخته شده بود. زمانی که در میان سازه ها و کوچه های ارگ قدم می زنید به خوبی از جنس مصالح و نوع ساخت می توانید متوجه تفاوت قسمت های اعیان نشین و عامه نشین شوید چرا که طبقه های اجتماعی متفاوت، با شغل های مختلف، در قسمت هایی کاملا مجزا از یکدیگر زندگی می کردند و از نظر مالی و جایگاه اجتماعی تفاوت های قابل توجهی داشتند.
ارگ راین همان گونه که گفته شد از قسمت های مختلفی تشکیل شده و مردم بنا بر نیازهای خود بخش های گوناگونی را در آن ساخته بودند. این ارگ 36 بخش داشته که در این قسمت ایران تراول قصد دارد شما را به طور اجمالی با فضای کلی آنها و کارکردشان آشنا کند :
15 بخش اولیه شامل برج های دیده بانی که هر کدام از این برج ها در گذشته وظیفه دیده بانی از قسمت هایی از اطراف ارگ را داشتند،می شود و الباقی ساختمان های ارگ را شامل می شوند که هرکدام بنا بر نیازی طراحی و ساخته شده اند.
چنانچه شانس دیدن ارگ بم را قبل از زلزله ی بم نداشته اید،دیدار از ارگ زیبا و تاریخی راین را از دست ندهید!
