با شنیدن نام هخامنشیان بدون شک تصویری از تخت جمشید در ذهن تمام ما متبادر می‌شود اما خوب است بدانیم تخت جمشید تنها اثر شگفت‌انگیز معماری در دوران هخامنشیان نیست. با ایران تراول همراه شوید تا شما را با یکی دیگر از سازه‌های این دوران کهن، در شوشتر آشنا کنیم. سازه های آبی شوشتر از شگفتی های خوزستان و حتی ایران است.
در سفرنامه‌ی مادام ژان دیولافوآ از سازه های آبی شوشتر به عنوان بزرگترین مجموعه‌ی صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده است که در تیرماه ۱۳۸۸ نیز این سازه به ثبت میراث جهانی یونسکو رسید.
ساختار سازه های آبی شوشتر
این مجموعه یک سیستم آبیاری پیچیده بوده‌است که بر اساس شواهد، قدمت آن به دوران حکومت داریوش بزرگ و سده‌ی پنجم پیش از میلاد باز می گردد. هوشمندی مردم در آن دوره با ایجاد سد، پل، بند، کانال، آبشار و آسیاب نشان از دانش آن‌ها بر علومی مثل مهندسی آب و سازه‌ای است که نمی‌توان پیچیده بودن آن را در زمان خودش نادیده گرفت. در فهرست میراث جهانی یونسکو این مجموعه شامل چندین اثر است از جمله بند میزان که رودخانه‌ی کارون را به دو شاخه شطیط و گرگر با نسبت مشخص ۴ دانگه و ۲ دانگه تقسیم می‌کند و از مهم‌ترین آثار سازه آبی شوشتر است.
برج کلاه فرنگی شوشتر
برج کلاه فرنگی شوشتر از دیگر آثار مهم این سازه است که از دوران قاجار باقی مانده‌است. برج کلاه فرنگی در کنار رود شطیط قرار دارد و بقایای برج ۸ ضلعی را شامل می شود. این اثر بر فراز تپه کوتاهی ساخته شده است که به بند میزان اشراف دارد. گفته می شود این مکان محل نظارت قیصر روم یا شاپور ساسانی بر پهنه رودخانه و کار کارگران بوده است. برخی دیگر نیز آن را جایی برای نظارت بر مقدار و شدت جریان رودخانه دانسته‌اند.
نهر گرگر
در شمال شهر شوشتر نهر گرگر که رودخانه‌ای دست کند است از رود کارون جدا شده و به سمت جنوب می‌رود. این نهر در دوره‌ی هخامنشی برای تکمیل سازه ساخته شده است و سبب کاستن شدت جریان رود کارون می‌شود. شیب طبیعی منطقه از شرق به غرب است که با حفر گرگر امکان جاری کردن آب در اراضی بالا دست کارون نیز فراهم شد و علاوه بر این یک دژ طبیعی برای حفاظت از شهر نیز محسوب می‌شده است.
آبشارها و آسیاب‌های آبی
از دیگر آثار این سازه می‌توان به مجموعه‌ی آبشارها و آسیاب‌های آبی، بند برج عیار، نیایش‌گاه صابئین، بند ماهی بازان شوشتر، قلعه سلاسل، کانال داریون، پل بند شادروان، بند خاک، پل بند لشکر و پل علی شاه و بند شرابدار اشاره کرد.
ایران تراول پیشنهاد می‌کند اگر از پیگیران تاریخ و دنیای بی انتهای اطلاعات آن هستید، تا در خوزستان به سر می‌برید، دیدار از سازه های آبی شوشتر را از دست ندهید.
