موزه چهره های ماندگار یکی از زیباترین و قدیمیترین عمارتهای موجود در مجموعه سعد آباد است که چشم هر بیننده ای را به خود خیره خواهد کرد. این عمارت زیبا به دلیل قرار داشتن در موقعت مکانی مناسب و دارا بودن آب و هوایی متعادل، سالانه جمعیت عظیمی را برای بازدید از خود، جذب میکند. دمای سالانه این منطقه، 12.9 درجه سانتی گراد برآورد شده است. مجموعه سعد آباد با قرار گرفتن در یکی از بهترین مناطق تهران، گزینه مناسبی برای گردش، بازدید و سیر در تاریخ و هنر ایران قدیم است. این مجموعه با دارا بودن عمارت های متعدد که هرکدام تبدیل به موزهای خاص شدهاند، میزبان نگاههای گرم شماست. سایت ایران تراول به بررسی موزه چهره های ماندگار خواهد پرداخت.
بررسی تاریخی موزه
این موزه از جمله بناهای ساخته شده در دوران قاجاریه بوده که پس از استقرار رضا شاه در کاخ سبز، به زیبایی بازسازی و به مجموعه کاخهای سعد آباد اضافه شده است.
این عمارت پس از تملک توسط رضا شاه، به عنوان کاخ ملکه توران امیر سلیمانی ( همسر سوم رضا شاه و مادر غلامرضا پهلوی ) اختصاص پیدا کرد. ملکه در عمارت درونی و خدمه ایشان در عمرات بیرونی زندگی میکردند. پس از رضا شاه و در دوران سلطنت محمدرضا پهلوی، عمارت مذکور محل زندگی نظامیان نزدیک به شاه بوده و در این محل از ایشان پذیرایی به عمل میآمده است.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، این مکان تبدیل به موزه چهره های ماندگار شده تا همه روزه بیش از صدها نفر از آن بازدید به عمل آورند.
اهمیت به تاریخ، فرهنگ و هنر اصیل ایرانی موجب شده است تا متولیان امر، این عمارت زیبا را تبدیل به موزه چهره های ماندگار کرده تا بتوانند با زنده نگه داشتن یاد و خاطره افرادی که کمک شایانی به اعتلای فرهنگ ایرانی کرده اند، گوشه ای از زحمات آنان را جبران نمایند.
بررسی موقعیت مکانی موزه
عمارت ذکر شده که اکنون به موزه چهره های ماندگار تبدیل شده است و همچنین ساختمان جنوبی آن یعنی ساختمان استاد فرشچیان، هر دو عمارت اندرونی و بیرونی یک باغ بودهاند. موزه استاد فرشچیان عمارت بیرونی و موزه چهرههای ماندگار، عمارت درونی باغ را تشکیل میدادند.
عمارت بیرونی شامل یک ساختمان ییلاقی بوده و از سه سو به ایوانهای سرپوشیده منتهی میشود. این عمارت در قسمت جنوبی قرار دارد.
عمارت اندرونی که به موزه چهره های ماندگار تبدیل شده است، در قسمت شمالی قرار داشته و از دو سمت شمال و غرب، به ایوانهای ستون دار ختم میشود.
بررسی معماری موزه
از جهت ظرافت معماری، موزه بیرونی یعنی موزه استاد فرشچیان، دارای زیبایی بیشتری بوده و موزه چهره های ماندگار از سادگی بیشتری در طرح و نقش برخوردار است اما این به معنی کم ارزش بودن این موزه نیست بلکه وجود زیباییهای درونی این عمارت موجب جلب نظر شما خواهد شد.
طراحی و معماری زیبا و جالب کاخهای موجود در مجموعه سعد آباد، چشم همگان را خیره کرده به طوری که برای بازدید از زیبایی و ظرافت همه آنها به بیش از هفتهها، زمان نیاز خواهید داشت.
موزه چهره های ماندگار
عمارت چهره های ماندگار در سال 1386 به منظور آشنایی نسل جوان با بزرگان و نخبگان کشور ایجاد شده است. در محوطه این موزه، تصویر و زندگینامه کوتاهی از چهرههای ماندگار ایران در رشتههای مختلف، به همراه چند تندیس از دانشمندان ایرانی قرار دارد. در موزه و سرای چهره های ماندگار، تصاویر و کاشیهای برجسته هنری بیش از 230 شخصیت علمی، فرهنگی، هنری و ادبی ایران به نمایش درآمده است. این چهرهها در خلال سالهای 1379 الی 1392 توسط اعضای جشنواره سالانه چهره های ماندگار انتخاب شدهاند. در محوطه بیرونی سرا که با درختان بلند و گلهای زیبا و همچنین رودخانه دربند احاطه شده است، تندیس مفاخر ایران زمین از جمله حکیم خیام نیشابوری، حافظ، سعدی، فردوسی، ابوعلی سینا و عطار نیشابوری قرار داده شده است.
موزه چهره های ماندگار تهران، علاوه بر خدمات فوق الذکر، شامل بخش اسناد نیز میباشد که به جمع آوری، حفظ و نگهداری اسناد مرتبط با سعدآباد و ارائه خدمات به محققان، دانشمندان، پژوهشگران و غیره میپردازد. همچنین مرکز موسیقی خلاق که با کمک یونسکو جهت آموزش و ارتقای سطح تئوری و عملی موسیقی تشکیل شده و مرکز هنرهای تجسمی و آموزش آن همانند معرق و سفال نیز در این مجموعه دایر است.
کتابخانه موزه، کتب متعددی در زمینههای تاریخ، فرهنگ و هنر ایران داشته و فیلمهای سینمایی روز جهان در آنجا اکران میگردد.
توجه به اعتلای فرهنگ غنی پارسی و همچنین آموزش افراد در زمینههای مختلف، از جمله اهداف مجموعه سعد آباد و علی الخصوص موزه چهره های ماندگار است که در کمتر عمارتی میتوان آن را یافت.
نحوه انتخاب چهره های ماندگار
چهره های ماندگار عنوان جشنوارهای است که از سال 1380 با همکاری 4 فرهنگستان از جمله، فرهنگستان زبان و ادب پارسی، فرهنگستان علوم، فرهنگستان علوم پزشکی و فرهنگستان هنر ایجاد شده است. خلق تندیسهای مفاخر ایران زمین و قراردادن آنها در محوطه عمارت، موجب جلب نظر بینندگان خواهد شد. تندیس سر بزرگان شعر و ادب پارسی و همچنین دانشمندان بزرگ که هریک نقش پررنگی در زنده نگه داشتن نام ایران داشتهاند، نشان از ارج نهادن و قدردانی از زحمات این مفاخر دارد.
معایب موزه چهره های ماندگار
متاسفانه هنوز از ظرفیت کامل این عمارت بهره برداری نشده و کارایی این مجموعه روز به روز رو به کاهش است. موزه مذکور در برخی از روزهای سال تعطیل بوده و از محیط بسیار آرام و دل انگیز آن به نحو احسن استفاده و بهره برداری نمیشود. 6 ستون از محل قرار گیری چهرهها نیز بدون تندیس بوده که جلوهی خوبی را در نظر بازدید کننده نخواهد داشت. عدم توجه به بازسازی تندیس های موجود یکی دیگر از مشکلات عدیده این موزه زیبا است.
خلاصه مطلب
کاخ سعد اباد با دارا بودن عمارت های گوناگون، محل خوبی برای تماشای تاریخ و فرهنگ غنی ایران است. ایجاد موزه چهره های ماندگار به وسیله کاخ ملکه توران، یکی از اقدامات مفید پس از انقلاب برای این مجموعه بوده است. ارج نهادن به مفاخر ایرانی، حفظ اسناد مربوط به مجموعه سعد آباد و آموزش هنرهای مختلف از جمله هنر و صنایع دستی، از جمله اهداف مسئولین موزه چهره های ماندگار میباشد.