«هنگامی که کوهها در میمند شکاف بردارند و افسانههای میمند به حقیقت بپیوندند گنجینه میمند پدیدار خواهد گشت و فقط یک نفر میتواند به آن دست پیدا کند که او از سوی خورشید میآید.» این متن ترجمه کتیبهی روستای جهانی میمند است که خبر از بازگشت روستا به اوج شکوفایی خود دارد. اما چرا باید یک روستا به شهرت جهانی برسد و جایزه ملینا مرکوری را دریافت کند؟ پاسخ به این سوال را در توضیحات ایران تراول جستوجو کنید.
روایت تاریخ روستای میمند
تصاویر شکار نقاشی شده بر روی دیوارهای خانههای دست کند میمندیها در دل کوه نشان میدهد تاریخ این روستا بین 8 تا 12 هزار سال پیش برمیگردد و این منطقه جزو اولین پناهگاههای انسانی در ایران بوده است. ایرانیان باستان و قبل از ظهور زرتشت آیین مهرپرستی داشتهاند به همین خاطر پدیدههای طبیعی را مقدس میداشتند و کوه را نماد استواری و بقا میدانستند و همانطور که در غار رئیس نیاسر در مورد آن صحبت کردیم به کندن کوه میپرداختند و در دل کوه به عبادت میپرداختند. شاید این دلیل خوبی باشد که خانههای روستای جهانی میمند کرمان هم به جای اینکه در فضای باز و با استفاده از مصالحی مانند سنگ یا خشت ساخته شود در دل کوه و با کندن و برداشت خاک ایجاد شده باشد.
در دوره اشکانیان نظام ملوک طوایفی در ایران حاکم بود حکومت مرکزی قدرتمندی در آن دیده نمیشد و قبایل بسیاری در تمام جغرافیای ایران در حال کوچ کردن بودند ولی در اواخل این دوره و آغاز حکومت ساسانی بود که روند یکجا نشینی سرعت بیشتری گرفت و این عامل به رشد روستای میمند کمک کرد. و آثار زیادی از دوره ساسانی در این روستا دیده میشود که مهمترین آنها گورستانی است که دور از فضای روستا ساخته شده است و شکل مدور دارد.
ساکنان این روستا دارای آداب و رسوم خاص هستند و در زبان و گویش آنها هنوز از کلمات پهلوی ساسانی استفاده میشود. روستای ۳ هزارساله میمند شهربابک تنها روستای تاریخی در جهان است که هنوز روابط سنتی زندگی در آن جریان دارد و میتوان تعامل انسان و طبیعت در هزاره دوم میلادی را به خوبی در آن دید. این روستا هفتمین منظر فرهنگی_طبیعی و تاریخی جهان بود که جایزه مرکوری را دریافت کرد. و در سال 2015 به عنوان نوزدهمین اثر ثبت جهانی ایران در یونسکو به ثبت رسید.
معماری روستای میمند کرمان
روستای میمند واقع در شهرستان شهربابک در استان کرمان از معدود موارد معماری صخرهای است که به شکلی گسترده در تمامی ساختار روستا استفاده شدهاست. نمونههای معماری صخرهای هرچند که در دیگر کشورها نیز بهطور معدودی به چشم میخورد، اما هیچکدام جاذبههای فرهنگی، تاریخی و گردشگری میمند را ندارند. به عنوان نمونه مهمترین شاخصه این روستا در مقایسه با مواردی چون دهکده کاپادوکیه (Cappadocia) ترکیه مسکونی بودن واحدهای صخرهای میمند است که این خصوصیت در سایتهای مشابه میمند کمتر به چشم میخورد؛ به عبارت دیگر زندگی هنوز معنای خود را در میمند از دست نداده است.
البته روستای کندوان تبریز هم یکی از روستاهای صخرهای زنده و زیبای ایران و جهان است که هنوز به ثبت جهانی نرسیده و از نظر تاریخی نسبت به میمند کرمان قدمت کمتری دارد. ولی حتما مطلب ما را در مورد روستای صخرهای کندوان مطالعه کنید.
در روستای میمند کل یک خانه که ممکن است شامل یک یا چند اتاق و اصطبل باشد یک «کیچه» است. یک واحد یک ورودی مشترک دارد و در پاگرد ممکن است طویله در یک سو و اتاق نشیمن در طرف دیگر باشد. همه کیچهها یک ساختار ندارند. هم اندازه و هم تعداد اتاقها متفاوت است.
درجه حرارت این اتاقها حدود ۵ درجه متعادل تر از بیرون است. در زمستان گرمتر و در تابستان خنکتر است.
ایجاد اجاق و در زبان محلی «دیدوُن» در درون اتاقها و سوزاندن هیزم طی سالیان متمادی در آن موجب سیاهی رنگ سقف و بدنهٔ اتاقها شده و برپا کردن آتش و تهیه غذا در درون اتاقها باعث گردیده تا بدنه داخل اتاقها ایزولاسیون شده و باعث عمر بیشتر اتاقها شود و شوربختانه چون دیگر در خیلی از اتاقها آتش افروخته نمیشود باعث شده تا خاک سقفها به آهستگی ریزش پیدا کند.
موقعیت جغرافیایی روستای میمند
این روستا بین شهرهای شهر بابک، سیرجان، رفسنجان و انار قرار گرفته است. میمند در دهستان میمند، در شهرستان شهر بابک و در استان کرمان قرار دارد.
