بخش شمال شرقی کشور به دلیل حضور در همسایگی بزرگترین امپراطوری‌های تاریخ و همچنین عبور مسیرهای پر رونق تجاری مثل جاده ابریشم از قدیمی‌ترین و غنی‌ترین بخش‌های ایران است که تا به امروز بخش تاریخی آن در سایه بخش مذهبی آن شده است. امروز همراه با وبسایت ایران تراول به یکی از قدیمی‌ترین روستاهای این منطقه به نام دهسرخ که در نزدیکی مشهد قرار دارد خواهیم رفت، جایی که نقل است آخرین قدمگاه امام رضا (ع) بوده است. روستایی که چشمه‌ی زمزم رضوی و خاک سرخ و روستای خوشرنگش نمادهای آن شمرده می‌شود.
موقعیت جغرافیایی و راه‌های دسترسی روستای دهسرخ
روستای دهسرخ در کیلومتر 45 جاده مشهد نیشابور و در نزدیکی شهر ملک آباد قرار گرفته است و باید ۱۷ کیلومتری از میدان اصلی این شهر به سمت شمال‌غرب به پیش رفت. جاده کم‌عرض بوده و پستی و بلندی و پیچ و خم‌های خاص یک جاده روستایی در دامنه کوه‌های بینالود را دارد.
خاک سرخ روستای دهسرخ
هرچه به روستا نزدیک‌تر می‌شویم، کوه‌ها، تپه‌ها و زمین‌های بیشتری پدیدار می‌شود که خاک آن‌ها قرمزرنگ است؛ امری که ناخودآگاه دلایل انتخاب چنین نامی را برای روستا روشن می‌کند. البته روایت محلی این سرخی چیز دیگری است و یکی از اهالی روستا آن را حاصل قتل‌عام مردم روستا به دست خوارج در دوران هرج و مرج ناشی از تغییر حکومت از امویان به عباسیان عنوان می‌کند؛ قتل‌عامی که بر اثر آن خاک منطقه رنگ خون گرفته و هنوز هم به آن رنگ باقی است. تابلو‌های طول مسیر نشان می‌داد این روستا کم مسافر نیست و خیلی‌ها برای تبرک گرفتن از چشمه‌ای که با اشاره امام رضا (ع) شروع به جوشش کرده به آنجا سفر می‌کنند.
داستان چشمه زمزم رضوی
این روستا بیش از دو هزار سال قدمت تاریخی دارد و حدود 1200 سال قبل میزبان امام هشتم شیعیان بوده است. به روایت شیخ صدوق ماجرای حضور ثامن الحجج (ع) در این روستا را این‌گونه ثبت کرده: «کاروانیان وارد روستای قریه الحمراء شدند. به آن جناب عرض شد ظهر شده آیا نماز می‌خوانید؟ حضرت از مرکب فرود آمد و فرمود: «آبی برایم بیاورید.» گفتند: «یا ابن رسول‌ا… آبی با ما نیست.» حضرت با دست خویش زمین را بسود، آبی پدید آمد که خود و اصحابش که با او بودند، بدان وضو ساختند و در تخت‌گاهی کنار آن نماز گذاردند.»
ترجمه فارسی «قریه الحمراء» ده سرخ است و چشمه مورد وصف نیز مورد تایید بسیاری از سفرنامه‌نویسان قرار گرفته که شاید شناخته‌شده‌ترین آنان ناصرالدین‌شاه قاجار باشد که در سفرنامه‌اش این چشمه را «چشمه رضا» معرفی کرده و آورده است: «هشت زوج ملک را مشروب می‌نماید. آب‌چشمه‌اش زمستان و تابستان گرم است. مردم هر سال در آنجا قربانی‌ها می‌کنند و هر کس مرضی داشته باشد از برکت امام رضا (ع) شفا می‌یابد. رعیتش ۲۰ خانوار و املاکش هشت زوجست».
جاذبه‌های اطراف چشمه زمزم رضوی
درست کنار ساختمان چشمه، فضای باز و مسطحی با حدود یک متر ارتفاع قرار دارد که زائران به آن توجه ویژه‌ای دارند و آنجا نماز خوانده و طلب حاجت می‌کنند. در باور اهالی دهسرخ زمین حدود ۶۰۰ متر مربعی تخت امام، همان مکانی است که حضرت رضا (ع) با یاران خود در آن نماز به پای داشتند. آنان معتقدند براثر کرامت ثامن‌الحجج (ع) این قطعه زمین حرکت کرده و به صورت پشته‌ای برجسته از زمین‌های اطراف متمایز شده است. که محل نماز گذاردن امام و یارانشان بوده است. همچنین مرقد مطهر امامزاده سید عبدالعزیز در فاصله ی 300 متری این چشمه و مصلا واقع شده است که همه ساله مورد زیارت زائران و گردشگران بسیاری قرار می گیرد.
جاده ولایت و جاذبه های تاریخی این مسیر
مسیر قدیمی ده سرخ به مشهد حال و هوای روحانی خاصی به روستا داده است. همچنین در این مسیر بقایای قلعه ای کهن موسوم به قلعه نو صفوی در بالاترین مکان روستای ده سرخ قرار دارد که این بقایا با خشت و گل و لاشه سنگ برآمده و ارتفاع حصارهای اولیه آن به پنج متر می رسد.
افزون بر این، جاده قدیمی شهر مشهد، قلعه کوچه کمری و کاروانسرای شریف آباد به جا مانده از دوران قاجار در فاصله حدودا 2 کیلومتری روستا جذابیت این منطقه را دوچندان کرده است.
