برزک | شهر بدون کولر کاشان

برزک اسم کمابیش عجیبی دارد. وقتی اولین بار اسمش را شنیدیم دوست داشتیم بدانیم چجور جایی است! راجع بهش خواندیم و عکس‌هایش را دیدیم و بار و بندیل را بستیم و راهی شدیم.

جاده‌ی برزک

از آزادراه دلیجان_اصفهان کم‌کم تابلوهایی شهر برزک را به ما نشان داد. هرچه جلوتر می‌رفتیم عرض جاده کم‌تر می‌شد و سربالایی‌ها بیشتر. چراغ هم که دیگر ماشالله یکدانه هم نبود! ولی از هوای جادویی نگویم که یکهو انگار از تابستان به بهار رفتیم.

ولی اگر از جاده‌های تاریک و باریک می‌ترسید این سفر را به شما پیشنهاد نمی‌کنیم. اما اگر بدانید چه شهر زیبایی در انتظار شماست ممکن است قید این اضطراب سی دقیقه‌ای را می‌زنید و به راه می‌افتید.

این جاده که حدود ۶۰ سال پیش احداث شده مهم‌ترین دغدغه‌ی کسانی است که دوست دارند برزک بتواند پتانسیل‌های خود را نشان دهد و با جذب سرمایه به دیده شدن هرچه بیشتر آن کمک کنند.

برزک
برزک

برزک در کرانه

برزک از شهرهای استان اصفهان و در جنوب غربی شهرستان کاشان است. این شهر حدود دویست هکتار مساحت و پنج هزار نفر جمعیت دارد.

چون ممکن است نام این شهر به گوشتان نخورده باشد حتماً برایتان جالب خواهد بود اگر بدانید هفتاد درصد از گل محمدی منطقه در این شهر است و به همین دلیل گلاب‌گیری جزء مشاغل اصلی برزک است. این گل‌ها همچنین به شهرهای دیگر هم ارسال می‌شوند تا جاهای دیگر هم از گلاب‌گیری محروم نباشند.

مردم خیلی قدیمی شهر برزک با زبان راجی یا رایجی صحبت می‌کنند و این زبان تا حد زیادی در حال انقراض است.

ارتفاع این شهر از سطح دریا ۱۶۰۰ تا ۳۵۸۸ متر است. این شهر در تابستان آب و هوایی معتدل و زمستان‌های نسبتاً سردی دارد.

برزک
برزک

برزکِ میزبان

آنچه در بزرک می‎‌تواند برای شما لذت‌بخش باشد را برایتان خواهیم گفت.

تپه‌ی تاریخی برزک

می‌گویند آن جای خوش و آب و هوایی که مردم اطراف برزک پیدا کردند و  زندگی‌شان را در آنجا شروع کردند، همین تپه بوده. یعنی زندگی در برزک از همینجا شروع شده و کم‌کم به اطراف رسیده. در این تپه که حالا پارکی شده، حفره‌هایی کوچک و بزرگ وجود دارد. می‌گویند درکوچک‌ها استخوان‌های مردگان بوده که زمان احداث پارک از آنجا برده شده‌اند و بزرگ‌ها هم فضای غارمانندی مربوط به دوران سلجوقی است که حتی وسایلی هم از آنجا کشف شده است.

چشمه‌ی احمدآباد

در حریم رودخانه‌ی فصلی برزک چشمه‌‌های جوشانی به همین نام هست که اطراف آن پر است از فضاهای سبز و درختان زیبا که جای خوبی است برای زیلو انداختن و کیف کردن از هوای دل‌انگیز و محیط بکر اطراف.

دیگر جاهای دیدنی برزک را در این لینک بخوانید

بافت قدیم برزک

آنچه می‌تواند لذت این سفر را چندچندان کند دیدن بافت قدیم این شهر است که هرچه از آن برایتان بگویم کم کند.

خانه‌های قدیمی چند پنجره‎ای، کوچه‌های باریک و پیچ در پیچی که بوی کاهگل فضایش را پر کرده و بچه‌هایی که در کوچه‌ها بازی می‌کنند.

ما در این بافت به دو جای مهم سر زدیم که برایتان می‌گوییم.

بافت قدیمی برزک
بافت قدیمی برزک

خانه‌ی خاله لیلا

اینجا یکی از حال خوب کن‌ترین جاهایی بود که در نه تنها در بزرک بلکه در همه‌ی زندگی‌ دیده‌ بودیم.

منزل لیلا کاردان که حالا شصت سال دارد خانه‌ی میراثی ۲۵۰ ساله‌ای است که از گذشتگانش برایش به جا مانده است. این منزل از عبدالله عظیمی پدربزرگ ایشان به مادرش فاطمه خانم رسیده و از ایشان به خاله لیلا. خاله لیلا ازدواج نکرده و فرزندی ندارد و تنها زندگی می‌کند. اما آنقدر در این محل محبوب است که کم‌تر زمانی است که تنهایش بگذارند.

هزینه‌ی معیشت او از کارهایی که برای دیگران انجام می‌دهد (مثل نان پختن و پاک کردن برنج و سبزی و …) و همینطور مبلغ کمی که بازدیدکنندگان اگر تمایل داشتند می‌پردازند، تأمین می‌شود.

خانه‌ی خاله لیلا دو طبقه بود.

خانه‌ی خاله لیلا
خانه‌ی خاله لیلا

طبقه‌ی اول

طبقه‌ی اول دو اتاق داشت. اتاقی برای استراحت و نشستن‌های صمیمی. وسط خانه گودالی است که با صفحه‌ای چوبی پوشانده شده و رویش را فرش انداخته‌اند که مشخص نباشد. این گودال روزگاری تنورِ خانه بوده. در همین اتاق تاقچه‌ای کوچک است که خاله لیلا می‌گفت آشپزخانه‌ی او همین‌جاست. دری در اتاق هم به انباری کوچک و خنکی راه پیدا می‌کند که خاله بعضی وسایل و خوردنی‌هایش را آنجا می‌گذاشت.

اتاق دوم

از حالِ اول خانه که یک پله بالا می‌رفتیم اتاقی بود که خاله کارهایش را در آنجا انجام می‌داد. کارهایی مثل آرد درست کردن، گردو شکستن و …

طبقه‌ی دوم

این طبقه اتاق مهمان‌ها بود. دو اتاق که یکی یک پنجره و دیگری که شکیل‌تر بود سه پنجره داشت. وسایل زیبای خاله لیلا همه میراث گذشتگان او بودند. ظروف و جعبه‌های جهیزیه‌ی مادرش آنقدر اصالت داشت که بو کردنش هم آدم را به گذشته‌های دل‌انگیز و زیبا می‌برد.

روی دیوار عکس‌هایی بودند و پوستر‌هایی که خاله می‌گفت رنگشان همه طبیعی است. (از پوست انار و گیاهان رنگی…)

از اخلاق و مرام خاله کم است هرچه بگوییم. خنده‌رو و مهربان و بدون هر چشم‌داشتی پذیرا. اصیل و قوی و باوقار!

افراد زیادی آمدند و از خاله خواستند که اجازه دهد آنجا را بازسازی کنند و در معرض بازدید عمومی قرار دهند. اما خاله معتقد است این کارها باعث می‌شود اصالت این ارث باارزش از بین برود.

موزه‌ی مردم شناسی برزک

این موزه با توجه به معماری سنتی محلی ساخته شده و تا سال ۱۳۸۰ مسکونی بوده و پس از خرید این موزه توسط شهرداری طی تفاهم‌نامه‌ای به منظور مرمت و آماده سازی و احداث موزه‌ی مردم شناسی در اختیار سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان قرار گرفت که ضمن آسیب‌شناسی، استحکام بخشی، مرمت و آماده شد و با کمک شهرداری و همت بانویی به موزه‌ای بزرگ تبدیل شد.

مشخصات خانه

این خانه در دو طبقه با حیاط طویل و باریکی با شیب ملایم از شمال به جنوب شکل گرفته است. طبقه‌ی همکف دارای سه اتاق و یک مطبخ است که اتاق میانی با یک راه پله به حیاط و از دو طرف به اتاق‌های دیگر دسترسی دارد. اتاق‌های کناری آن با یک در چوبی دو لنگه به حیاط مشرف است. در ضلع شرقی حیاط اتاقی هست که به نظر می‌رسد در ادوار بعدی به بنا اضافه شده است. در ضلع جنوبی طویله و علوفه خانه‌ی بنا قرار دارد که سقف آن به صورت ضربی پوشش داده شده است. طبقه‌ی اول آن از دو اتاق و یک ایوان بهارخواب تشکیل شده است. هم اکنون کلیه‌ی فضاهای این خانه به موزه تبدیل شده و گردشگران می‌توانند در آن شاهد نمایش اشیاء سنتی مردم‌شناسی متناسب با فرهنگ منطقه و کارگاه‌های هنرهای سنتی شامل گلیم بافی، چادر شب بافی و قالی بافی باشد. این بنا در تاریخ ۱۴/۱۲/۸۴ به شماره‌ی ۱۷۸۱۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

این موزه در سال ۱۳۹۵ موزه‌ی برگزیده‌ی کشور شده است.

بوم‌گردی‌های برزک

لذت گذراندن وقت در بوم‌گردی‌ها را اگر تابه‌حال نچشیده‌اید حتماً امتحانش کنید. آن هم در این شهر زیبا و خوش آب و هوا وجود بوم‌گردی‌ها از نکات مثبت آن است.

  • اقامتگاه بوم گردی آویلا: محله‌ی مصلی
  • اقامتگاه بوم گردی سرای صالح: محله‌ی مصلی، جنب شرکت گاز، کوچه‌ی شهید موسوی
  • اقامتگاه بوم گردی سرای سوشید: خیابان آیت الله موسوی، ۱۰۰ متر بالاتر از تپه‌ی تاریخی قلعه
  • اقامتگاه بوم گردی روحانی: خیابان شهید رجائی، مقابل درمانگاه

بحث درباره این مقاله را شما آغاز کنید!

این مقاله را در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید
مشترک شوید
اطلاع از
guest
0 نظرات
Inline Feedbacks
View all comments