حصار سلجوقی | دژ شگفت‌انگیز کاشان

حصار سلجوقی کاشان جایی است که شگفتی و زیبایی را یکجا معنا می‌کند. از کوچه پس کوچه‌های خیابان علوی که بگذرید از همان اول می‌فهمید که قرار است با جایی جالب روبرو شوید. به خصوص اگر به شما گفته باشند قرار است جایی بروید که تا به حال شبیهش را ندیده‌اید.

گذر از دیوارها

بعد از گذر از کوچه به محوطه‌ی پارک مانندی می‌رسید. بی شک اولین چیزی که نظر شما را جلب می‌کند رنگ محیط است. چمنی با سبزی مثل نقاشی‌ها، آسمان تیره‌ی دم غروب و قهوه‌ای نور دیده‌ی نیم حصاری که ازهمینجا معلوم است محیط  را به فضایی جادویی تبدیل کرده.

از حصار بالا می‌روید. بالا و بالاتر و ناگهان چشمتان به چیزی می‌افتد که انگار مادر تاریخ است! حصار سلجوقی! دژی که دور تا دور محوطه‌ای کشیده شده و حالا جز دیوارهای آب خورده و ریخته‌ای از آن نمانده.

این ویرانی ابداً مانع از دیدن شکوه و عظمت این دیوار نیست. بی‌شک وقتی روی پهنای وسیع دیوار پیاده روی کنید خواهید فهمید که از چین و دیوارش چیزی کم ندارد.

آنچه زیبایی محیط را چند برابر می‌کند همزمانی غروب آفتاب با دیدن این منظره‌ی شگرف است. همچنین درخت‌های اناری که در پایین حصار می‌بینید و بعد چشمتان به دو بچه روباه می‌خورد می‌تواند حسابی حالتان را جا بیاورد.

تاریخچه

اواسط قرن پنج هجری بود که یکی از بزرگان سلجوقی به نام خواجه مجدالدین ابولقاسم کاشانی دستور ساخت دژی را داد تا مردم را از حملات بیگانگان حفظ کند. و الحق که این حصار توانست چندین بار مردم را از گزند دشمن در امان نگه دارد.

قلعه

از آنچه از این حصار برجا مانده می‌تواند بقایای قلعه‌ای را هم دید. این قلعه که  به دستور سلطان جلال الدین ملک شاه سلجوقی ساخته شده از خشت و گل است و مدتی مرکز حکومتی کاشان بوده است.

یخچال

بنای گنبدی شکلی که در پایین دیوار دیده می‌شود یخچال دژ است. به دلیل آنکه مردم به داخل حصار پناه می‌بردند و ممکن بود با خود آب و غذا نیاورده باشند، از قبل در این مکان مواد غذایی فاسد شدنی را نگه می‌داشتند تا در مواقع ضرورت از آن استفاده کنند. یا افرادی که با خود خوراکی قابل فساد آورده بودند آن را درون یخچال می‌گذاشتند.

یخچال یک استخر، یک دیوار بلند به نام حصار و یک مخزن گنبد دار دارد. این حصار طوری ساخته ‌شده که تمام روز بر استخر سایه می‌افتاد و به همین دلیل از گرم شدن آب استخر جلوگیری می‌کند. در زمستان‌ها آب یخ می‎‌بست و یخ‌ها را در خزانه انبار می‌کردند تا در فصل گرما در مواردی که به آن اشاره شد مورد استفاده قرار بدهند.

دیوار و خندق 

اطراف حصار سلجوقی دیواری با قامت کوتاه‌تر وجود دارد. این دیوار با فاصله‌ی کمی از حصار ساخته شده بود و حالا بخش کمی از آن باقی مانده است. این دیوار دیوار اصلی شهر بوده است. بعضی عقیده دارند بین این دیوار و حصار خندقی هم وجود داشته تا محافظت از داخل حصار را چند برابر ایمن‌تر کند. اگر خندقی هم وجود داشته اکنون پر شده است و اثری از آن نیست.

شگفتی

ویرانی این حصار به شکلی است که روی دیوارها شیارهایی که به نظر می‌رسد جای آب باران باشد، وجود دارد. این شیارها علاوه بر آن که جای پای تاریخ است، زیبایی بیشتری به حصار سلجوقی بخشیده است.

بعضی از فعالان گردشگری و میراث فرهنگی در پی آنند که حصار سلجوقی را مرمت کنند. اما بسیاری از بازدیدکنندگان زیبایی، شکوه و شگفتی آن را در همین شکل می‌دانند و عقیده دارند مرمت آن، هرچند به شکلی بسیار ماهرانه انجام شود، فضایی تصنعی را به وجود می‌آورد و بازدیدکنندگان را از دیدن عظمت بنا محروم می‌کند.

حین و پس از بازدید

• دیدن بافت تاریخی کاشان را از بالای دیوار از دست ندهید
• اطراف این دیوار را پارک‌های زیبایی فرا گرفته که شما می‌تواند با نشستن و قدم زدن در این پارک‌ها هم از فضای سبز و هم از بنایی تاریخی دیدن کنید. یک تیر و دو نشان!
• ضمناً در اطراف حصار، خانه‌ی بروجردی، خانه‌ی عباسیان، خانه‎‌ی طباطبایی‌ و … در فاصله‌ی بسیار کمی قرار دارد که یقیناً بازدید آن را در برنامه‌ی خود داشته یا دارید.
• اگر پس از بازدید از خیابان علوی گذر کردید به شربت‌خانه‌ی فیروز بروید. در آنجا انواع شربت‌ها و حتی غذاهای سنتی برای شما آماده است.

پیشنهاد ایران تراول

اگر می‌خواهید حظ بیشتری از دیدن این بنا ببرید، زمان بازدید آن را به موقع غروب آفتاب قرار دهید تا شکوه انسانی و خداوندی را یکجا ببینید.