سرگذشت زرتشتیان یزد | نگاهی به جاذبه های گردشگری زرتشتیان در یزد

دین زرتشتی یکی از قدیمی‌ترین ادیان یکتا پرست از که هنوز هم زنده و پابرجاست و در شهر یزد و کرمان پیروان زیادی دارد و زرتشتیان یزد جزو قدیمی‌ترین ساکنان این شهر هستند. زرتشت پیامبر ایرانی بین 500 تا 5000 سال پیش از میلاد مسیح زندگی می‌کرده است. و با گذشت چند هزارسال از آن دوران و سه دوره نابودی کامل تمدن ایران به دست اسکندر مقدونی، اعراب و مغول هنوز هم پیروان این دین در ایران به بیش از 20 هزار نفر می‌رسد. در این مطلب ایران تراول می‌خواهد جاذبه های گردشگری زرتشتیان را در استان یزد به شما معرفی کند. با ما همراه باشید.

سرگذشت زرتشتیان یزد

زرتشت تنها پیامبری است که در قوم هندی اروپایی ظهور کرد و پیش از ظهور زرتشت ایرانیان و هندی ها گروهی از خدایان آریایی را می پرستیدند. این خدایان قوای طبیعت بودند. اما زرتشت تمام این خدایان را رد کرد. از نظر زرتشت “تمام عظمت و جبروت مختص اهورامزدا است و او آفریننده یکتا و خدای توانا است.

زندگی زرتشت و پیدایش دین اون به طور دقیق مشخص نیست و دلیل آن را می‌توان به قدمت بسیار زیاد آن و همچنین هجوم اقوام مختلف به ایران دانست، به طوری که پس از حمله اسکندر به ایران و ازهم پاشیدن امپراطوری هخامنشی اسکندر نسخ اوستای موجود در کاخ را سوزاند و به دنبال او سلوکیان به دنبال براندازی این آیین از سرتاسر امپراطوری بودند. بعد از نابودی سلوکیان و اشکانیان و قدرت گرفتن یک حکومت پارسی دیگر در فلات ایران اردشیر بابکان دوباره جانی تازه به دین زرتشت داد و دستور داد تمام نسخ به جای مانده جمع آوری شود و آتشگاه‌های متعددی در تمام ایران پدید آمد. چهارطاقی‌های بسیار زیادی در تمام کشور از این دوران وجود دارند.

اما ساسانیان نیز با حجوم اعراب مواجه شدند و تمام کتب و نسخ ارزشمند ایرانیان بار دیگر در آتش اعراب وحشی سوخت و موبدان و شاهزادگان در بیابان‌های ایران پراکنده شدند. تمام کاخ‌ها و جواهرات و گنجینه‌های امپراطوری ایران به دست اعراب افتاد اما به جز یکی از دختران یزدگرد سوم هیچ کدام به دست متجاوزان نیوفتاد است.

زیارتگاه‌های زرتشتیان پس از هجوم اعراب

سرنوشت شهربانو دختر در اسارت یزدگرد هم این بود که با امام سوم شیعیان ازدواج کند و بعد از واقعه کربلا به ایران بازگردد و در شهر ری پنهان شود و اینک یکی از زیارتگاه‌های مشترک بین زرتشتیان و شیعیان است.

«پارس‌بانو» و «مهربانو» دو دختر دیگر یزدگرد هم رهسپار یزد شدند و در نزدیکی ارجنان از روستاهای بخش عقدای شهرستان اردکان یزد، با یکدیگر وداع می‌کنند. «مهربانو» در اثر سختی راه و شدت گرسنگی، از دنیا می‌‌رود و جسدش را در باغی که امروزه به مزرعه‌ی مهر (زرتشتیان یزد برای زنده نگاه داشتن یاد«مهربانو»، در محل دفن وی، شمع روشن می‌کنند)، شهرت یافته است، به خاک می‌سپارند.

«پارس‌بانو» نیز به غرب عقدا رفته و در کوهی در نزدیکی روستای زرجوع، پنهان می‌شود. شکاف سنگی در این کوه مشاهده می‌شود که زرتشتیان معتقدند محل غیب شدن «پارس‌بانو» است و در آن مکان زیارتگاهی را احداث کردند. گفته می‌شود که در گذشته، لباسی شبیه مقنعه در شکاف قرار داشت که آن را جدا کرده و به عنوان تبرک از آن نگهداری می‌شود.

زیارتگاه ستی پیر

«اردشیر» کوچک‌ترین پسر «یزدگرد» به همراه مادرش «کتایون» به شرق یزد و خرابه‌های آن پناه می‌برند. گفته شده است که «کتایون» در چاهی، پشت حصار یزد، غیب شده که امروزه آن محل به زیارتگاهی به نام «ستی‌پیر» تبدیل شده است.

زیارتگاه ستی پیر یزد ( قلعه اسدان )، نزدیک ترین پیر به شهر یزد می باشد که بر روی تپه ای از ریگ در منطقه مریم آباد بلوار امام رضا(ع) یزد واقع شده است و هر ماه، زرتشتیان یزد در روز اشتاد ایزد بویژه روز ۲۴ خرداد ماه در این نیایشگاه، دور هم جمع شده و به نیایش اهورامزدا می پردازند.

بنای زیارتگاه مانند قلعه است و آثار ۴ برج باستانی در اطراف آن دیده می شود که شامل ۳ زیارتگاه می باشد. ستی پیر ( اسدان ) از ابتدا توسط« فرود هرمزدیار، پدران و وابستگان آنها» اداره می شده و همچنان نیز ادامه دارد. قلعه اسدان یزد یکی از جاذبه های گردشگری یزد می باشد که در قدیم به صورت یک اتاق کوچک گِلی در وسط صحرای ریگ و بدون درب ورودی بوده است. افراد نیز برای ورود به زیارتگاه ، باید حتما به حالت خمیده و تعظیم گونه وارد می شدند تا سرشان به سقف و درگاه برخورد نکند. بعدها با همّت زرتشتیان در سه یا چهار مرحله، زیارتگاه ، تعمیر و وسیع تر شده است.

«اردشیر» نیز سرنوشتی همچون مادرش را تجربه کرده و در میان کوه غیب می‌شود. زیارتگاه «نارستانه» نیز در جایی که او غیب شده، احداث شده است.

«نازبانو» دیگر دختر «یزدگرد سوم»، پس از رفتن به جنوب یزد، در کوه تیجنگ، پنهان شده که زیارتگاه پیر نارکی، به یادبود وی ساخته‌ شده است.

زیارتگاه چک چک

اما مهم ترین زیارتگاه زرتشتیان مربوط به آخرین دختر یزدگرد است. «نیک‌بانو» به همراه ندیمه‌اش «گوهر بانو» به کوه‌های اردکان پناه می‌برند. «نیک‌بانو» در دامنه‌ی کوهی که در نزدیکی اردکان قرار داشت، متوجه سپاه اعراب شده و برای پنهان ماندن از آن‌ها از کوهی بلند و خشک بالا می‌رود. و زمانی که راه دیگری پیدا نمی‌کند دست به دامن کوه خدای خود می‌شود و در جایی که امروز درختی 1000 ساله قرار دارد ناپدید می‌شود. چشمه‌ی مقدسی هم در این نقطه جاری است که آب گوارایی دارد.

[highlight bgcolor=”#999999″ txtcolor=”#ffffff”]برای آشنایی بیشتر با مهم‌ترین زیارتگاه زرتشتیان این مطلب را حتما مطالعه کنید.[/highlight]

سایر جاذبه‌های گردشگری زرتشتیان یزد

روستای کلانتر میبد

مزرعه کلانتر ، روستایی با پیشینه تاریخی می باشد که آب انبارهای قدیمی، آسیاب های آبی و قلعه های به جامانده ی تاریخی پیش از اسلام در این روستا، گواهی بر این ادعا هستند. این روستا با بافت سنتی خود گویی از ابتدا با گنبدهای خشت و گلی سر از خاک برآورده و با خورشید تابان کویری که اقلیمی گرم و خشک را ساخته، سازشی دوستانه نموده است. در فصل بهار و پاییز، خنکی به روستا باز می گردد و در آن ایام، جاذبه روستای کلانتر چند برابر می شود. اکثر ساکنین روستای مزرعه کلانتر یزد از زرتشتیان بومی تشکیل شده است که هنوز پایبند به رسم و رسومات گذشتگان و اصالت می باشند.

آتشکده یزد

در سال در اوایل قرن بیستم میلادی رضاخان رضایت خود را نسبت به احداث یک آتشکده در یزد ابراز کرد تا زرتشتیان نیز از عبادتگاهی باشکوه بهره مند شوند. یکی از دلایل اهمیت این آتشکده برای زرتشتیان، نگهداری آتش مقدس ورهرام در آن است که بیش از 1500 سال قدمت دارد و از قداست بسیاری نزد پیروان زرتشت برخوردار است. بازدید کننده‌ ها می‌توانند این آتش را از پشت شیشه ببینند چرا که نفس های آدمی‌ نباید با آتش پاک تماس پیدا کند. روشن ماندن این آتش برای همه گردشگران جذاب است؛ آنها در حالی که از پشت شیشه جام حاوی آتش را می بینند مقداری از بوی آن را نیز استشمام می کنند.

برج خاموش، دخمه زرتشتیان یزد

 دخمه زرتشتیان یزد یکی از آثار جالب توجه زرتشتیان در ایران است که آداب و رسوم تدفین آن ها را در گذشته نشان می دهد.

مجموعه مارکا یزد

مارکار یزد ، مجموعه ای تاریخی و مربوط به اوایل دوره پهلوی می باشد که در سال ۱۳۱۳ توسط پشوتن جی دوسابایی مارکار گشایش یافت. پشوتن جی، بازرگان و نیکوکار پارسی ساکن هند بود که اموال خود را وقف تأسیس امکانات رفاهی و آموزشی در راه پیشرفت جامعه ایرانیان و به ویژه زرتشتیان ایرانی نمود. این مجموعه شامل برج ساعت، مدرسه و موزه زرتشتیان است که اگر علاقه مند به شناخت بیشتر زرتشتیان دارید حتما از این مجموعه بازدید کنید.

درخت مقدس ابرکوه کهن ترین موجود زنده جهان

عده ای معتقدند که این درخت که بیش از 4500 سال عمر دارد به دست خود زرتشت کاشته شده است. دیدن این درخت شگفت انگیز به این مطلب مراجعه کنید.

آداب ورود به اماکن مقدس زرتشتیان یزد

مردان و زنان باید به هنگام ورود به این مکان پاکیزه باشند.

قداست این مکان در میان زرتشتیان مانند مسجد در میان مسلمانان است و بانوان در دوره های خاص نمی توانند به آن وارد شوند.

مردان زرتشتی به هنگام ورود از کلاه سفید و زنان از روسری سفید به همراه لباس رنگ روشن استفاده می کنند و کفش های خود را در می آورند.

کسی نباید به آتش مقدس نزدیک شود چرا که نفس انسان آن را آلوده می کند.